Lira-jaarvergadering 2012

Notulen

De jaarlijkse vergadering van stemgerechtigde aangeslotenen van Stichting Lira vindt, voor de tweede keer, plaats in de Openbare Bibliotheek in Amsterdam op 9 juni 2012.

De voorzitter heet iedereen van harte welkom en geeft, alvorens hij de jaarvergadering officieel opent, het woord aan de directeur van de OBA, de heer Van Velzen. 

De heer Van Velzen heet de Lira aangeslotenen van harte welkom. Hij licht toe dat in de boekenbranche de samenwerking tussen de auteur, de uitgeverij, de boekhandelaar en de bibliotheek steeds belangrijker wordt. Eén van de speerpunten die bovengenoemde partijen de komende tijd bezig zal houden, is de stormachtige ontwikkeling van het e-book. Hij neemt dan ook graag deel aan het na de jaarvergadering geplande debat, teneinde gezamenlijk over deze ontwikkeling te discussiëren.

De voorzitter bedankt de heer Van Velzen voor zijn hartelijk welkomstwoord. Hij opent de jaarvergadering om 14:20 uur en heet de aanwezige schrijvers, vertalers en freelance journalisten van harte welkom. 

Ook heet hij de bestuursleden, de directeur van Cedar Hein van Leeuwen, de accountmanager van Stichting Lira Hanneke Verschuur, de moderator van vandaag Christiaan Alberdingk Thijm, de debatdeelnemers en de medewerkers van Stichting Lira van harte welkom.

De voorzitter meldt dat er geen aanvullende agendapunten zijn gekomen vanuit de vergadering van aangeslotenen.

Jaarverslag 2011,  beleid 2012 en verder

De voorzitter geeft een toelichting op het jaarverslag 2011, het gevoerde beleid van 2011 en de aandachtspunten voor 2012.

De hoofdpunten uit het jaarverslag zijn:

Herinrichting bestuur
Stichting Lira heeft in haar bestuur een vorm van intern onafhankelijk toezicht gecreëerd. Dit is geconsolideerd in de statuten van Lira die in maart 2012 daartoe zijn gewijzigd. Onder ‘onafhankelijk’ wordt in dit verband verstaan: een voorzitter en een penningmeester die worden benoemd door de vergadering van aangeslotenen op niet-bindende voordracht van het bestuur. Dit doet recht aan het feit dat het grootste deel van Lira’s aangeslotenen bestaat uit auteurs en freelance journalisten die geen lid zijn van Lira’s constituerende beroepsorganisaties. Hieruit volgde de wens dat de voorzitter van Lira een voorzitter van álle aangeslotenen zou zijn en dus in functie gekozen zou moeten worden door de vergadering van aangeslotenen. Dit geldt ook voor de penningmeester. Daarnaast blijft de aanwezigheid in het Lira-bestuur van bestuurszetels die bindend worden voorgedragen door de VSenV en de NVJ gehandhaafd. Met dit beleid geeft Lira gehoor aan de suggesties van het CvTA inzake good governance en integer bestuur.

Huidig bestuur
Het bestuur van Lira kende – net als in voorgaande jaren – zeven bestuurszetels waarvan er in 2011 zes bezet waren. Vier van de bestuursleden werden bindend voorgedragen door de VSenV, één door de NVJ en de twee overige zetels waren in te vullen op niet-bindende voordracht door de vergadering van aangeslotenen. Eén van deze laatste twee zetels werd in 2009 voor een korte periode voor het laatst bezet. Daarna bleef de functie, ondanks verwoede pogingen van het bestuur om een zevende bestuurslid te vinden, niet ingevuld. Inmiddels zijn twee nieuwe bestuursleden voorgedragen door de VSenV en de NVJ. Zij zullen later in de vergadering officieel worden benoemd. Daarmee zijn de zeven zetels allemaal bezet.

Financieel resultaat
Naar aanleiding van het verlies van rond de vijfhonderdduizend euro dat Stichting Lira in 2010 leed, nam de stichting diverse maatregelen om kosten te besparen. Er is een grote besparing gerealiseerd op verzend- en drukkosten met de komst van het digitale Bulletin en de Lira-portal. In april 2012 is Lira verhuisd en daarmee worden de huisvestingskosten verlaagd. 

Het verlies was deels te wijten aan de thuiskopieproblematiek – de stichting liep door de bevriezingen van het stelsel door de overheid een fors bedrag aan thuiskopiegelden mis – en deels aan de dalende leenrechtgelden. Maar ook de technische ontwikkelingen en de digitalisering waarmee de incasso geen gelijke tred hield, speelden Lira parten. Tot slot bracht het procederen tegen partijen die het op auteursrechtelijk vlak niet eens zijn met Lira, ook de nodige kosten met zich mee. Kortom, Stichting Lira leed verlies door een dalende incasso (met als gevolg dalende baten uit de administratiekosteninhoudingen) en door de kosten die er moeten worden gemaakt om de rechten van Stichting Lira te bestendigen.

De uitspraak van 27 maart 2012, waarbij het Gerechtshof Den Haag de Staat der Nederlanden veroordeelde tot het betalen van een vergoeding voor de schade veroorzaakt door de bevriezing van het thuiskopiestelsel bij AMvB, kan in de nabije toekomst van grote betekenis zijn voor Stichting Lira bij het behalen van een positief resultaat.

In Cedar-verband
Ook in Cedar-verband, het facilitair bedrijf dat onder leiding van directeur Hein van Leeuwen voor vijf stichtingen de werkzaamheden verricht, moest er worden bezuinigd. Vooral de achteruitgang in inkomsten van genoemde Stichting de Thuiskopie veroorzaakte problemen. Oplossingen werden gezocht door verdergaand te automatiseren, waardoor loonkosten gedrukt kunnen worden en de productiviteit kan worden verhoogd en door te verhuizen. 

Freelance journalisten
In 2009 is Stichting Lira samengegaan met Stichting Nieuwswaarde. Inmiddels heeft Stichting Lira zo’n duizend aangesloten freelance journalisten. De journalistieke incasso beloopt nog geen fantastische bedragen. Verhoging daarvan wordt dringend gewenst, maar moet overal zwaar worden bevochten. Het streven van Lira is erop gericht de verdeling van journalistieke gelden waar mogelijk te stroomlijnen en op te nemen in bestaande repartitiekanalen teneinde op die manier op kosten te besparen, juist ook omdat anders die kosten te zwaar gaan drukken op journalistieke geldstromen.

Momenteel loopt er een auteursrechtelijke kwestie aangaande de freelance journalisten. Er is geconstateerd dat het Regionaal Archief Leiden (RAL) op grote schaal het auteursrecht van onder andere freelance journalisten heeft geschonden. Stichting Lira is hierover in gesprek met het RAL. Omdat deze gesprekken niet soepel verlopen, is Lira genoodzaakt juridische stappen voor  te bereiden. Via een mailing heeft een groot aantal freelance journalisten laten weten deze strategie te ondersteunen. De weerstand tegen het aangaan van regelingen met Lira is helaas aan de kant van cultureel erfgoedinstellingen nog groot.

Audiovisuele rechten
Op het gebied van audiovisuele rechten zijn er moeilijke tijden aangebroken. Zo hebben onlangs de producenten aangekondigd het kabelcollectief – waar Stichting Lira deel van uitmaakt – te willen verlaten en daarmee beëindigen zij een reeds decennialang goed werkend loket voor licentieverlening. Het collectief onderhandelt met de kabelaars en distributeurs over de verplichte afdracht van kabelvergoedingen voor de makers. Deze ontwikkeling zal de komende tijd veel aandacht vergen van onze juridische afdeling.

Omdat er op Europees niveau veel gebeurt op het vlak van audiovisuele rechten heeft Lira’s secretaris de heer Robert Alberdingk Thijm op persoonlijke titel zitting genomen in een werkgroep van Eurocommissaris Neelie Kroes, met als doel samen een digitale agenda voor Europa van de grond te krijgen en daarbij tegelijkertijd de auteursrechtelijke vergoedingen voor audiovisuele makers overeind te houden.

Stichting Lira wacht momenteel op de definitieve versie van het wetsontwerp ter herziening van de Auteurswet vanuit het gezichtspunt van het auteurscontractenrecht, in het bijzonder ook het contractenrecht inzake film- en televisiewerken 

Reprorecht
De digitalisering heeft ook hier een vlucht genomen. Steeds vaker wordt er een tekst gescand en/of digitaal opgeslagen en het kopiëren van papier naar papier neemt af. Stichting Reprorecht onderzoekt de mogelijkheden om ook voor digitaal kopiëren in de toekomst auteursrechtelijke vergoedingen te innen en Lira zou daartoe mandaat kunnen verlenen. Schrijvers van vak- en wetenschappelijke tijdschriften/boeken en educatieve geschriften waarvan de uitgevers zich niet bij de Stichting Reprorecht hebben aangemeld voor de reguliere repartitie, kunnen bij het onder Lira's beheer staande Auteursfonds Reprorecht alsnog aanspraak maken op hun reprorechtvergoeding. Tevens worden uit dit fonds collectieve projecten gefinancierd, bij afwezigheid van titelspecifieke informatie. 

Lira zal zich de komende tijd richten op de ontwikkelingen omtrent het e-book. Maar ook op de beoogde overgang van de voormalige Vevam-scenarioschrijvers naar Lira. Ook volgen wij de ontwikkelingen omtrent de thuiskopieregeling op de voet, waarbij op Europees niveau inmiddels de mogelijkheden om te komen tot harmonisatie worden onderzocht. 

Dan is er gelegenheid voor de aangeslotenen om vragen te stellen en hun oordeel uit te spreken over het gevoerde beleid in 2011 en over het door het Lira Fonds gevoerde en te voeren beleid inzake sociale en culturele doelen 

De voorzitter vraagt of de aangeslotenen zich met het gevoerde en te voeren beleid door de Stichtingen Lira en Lira Fonds kunnen verenigen. Het gevoerde en te voeren beleid wordt unaniem goedgekeurd door de aangeslotenen.
 

Benoeming en herbenoeming bestuursleden

Kees Holierhoek voor herbenoeming als bestuursvoorzitter door de vergadering van stemgerechtigde aangeslotenen op niet-bindende voordracht van het bestuur
De voorzitter meldt dat hijzelf op een niet-bindende voordracht van het bestuur door de vergadering van stemgerechtigde aangeslotenen voor een herbenoeming als bestuursvoorzitter is voorgedragen. Er zijn geen tegenkandidaten gesteld. De voorzitter vraagt de aanwezigen of zij zich in zijn herbenoeming kunnen vinden. De vergadering gaat bij acclamatie akkoord en de heer Holierhoek wordt voor een periode van drie jaar herbenoemd. 

Kees Schaepman voor benoeming als bestuurslid op bindende voordracht van de Nederlandse Vereniging van Journalisten
De voorzitter meldt dat Stichting Lira een bindende voordracht heeft ontvangen van de NVJ voor de benoeming van Kees Schaepman als bestuurslid. Er zijn geen tegenkandidaten gesteld. De vergadering gaat bij acclamatie akkoord en Kees Schaepman wordt voor een periode van drie jaar benoemd.

Sophie Kassies voor benoeming als bestuurslid op bindende voordracht van de VSenV
De voorzitter meldt dat Stichting Lira een bindende voordracht heeft ontvangen van de VSenV voor de benoeming van Sophie Kassies. Er zijn geen tegenkandidaten gesteld. De vergadering gaat bij acclamatie akkoord en Sophie Kassies wordt voor een periode van drie jaar benoemd.

De voorzitter kondigt het aftreden van bestuurslid Maria Genova aan. Na drie jaar in het bestuur te hebben gezeten stapt zij hieruit om zich volledig te storten op haar bestaan als freelance journalist en boekenschrijver. Hij bedankt haar hartelijk voor haar bijdrage aan het Lira-bestuur. Mevrouw Genova bedankt het bestuur voor de plezierige samenwerking. 

Zo nodig stemming over de kandidaten
Van dit agendapunt wordt geen gebruik gemaakt.
 

Rondvraag en sluiting

De voorzitter nodigt de aangeslotenen uit tot het stellen van vragen.

De vergadering vraagt zich af of er positieve verwachtingen mogen zijn voor de rechthebbenden inzake het onderzoek naar mogelijke Europese harmonisatie van het thuiskopiestelsel. De voorzitter beaamt dat voorzichtigheid altijd geboden is en dat moet worden gewaakt voor al te positieve verwachtingen en praat hier graag verder over tijdens de borrel na afloop.
De voorzitter dankt de aangeslotenen voor hun aanwezigheid en sluit de vergadering om 15:30 uur.

CV/HV