Lira theaterteksten: opvoeringslicenties?

In 2008 heeft Lira de website www.liratheaterteksten.nl gelanceerd. Via deze site kunnen toneelschrijvers hun teksten aanbieden. Lira heeft bij deze webdienst altijd voor ogen gehad om naast de toneelteksten ook de bijbehorende opvoeringslicenties aan te gaan bieden. Op die manier zouden (amateur)toneelgezelschappen gemakkelijk toegang hebben tot digitale theaterteksten en meteen ook de benodigde toestemming voor de opvoeringen kunnen regelen via één loket.

 Voor Lira zou zo’n vorm van dienstverlening nieuw zijn. Wij hebben veel ervaring met zogenaamde ‘secundaire’ exploitaties, waarbij werken van auteurs die wij vertegenwoordigen worden hergebruikt en waarvoor – veelal collectief – door Lira vergoedingen worden geïncasseerd en verdeeld. Te denken valt hierbij aan het leenrecht, de thuiskopie- en reprorechtregeling en de kabeluitkeringen.

Adviesbureau Scompany

Om te onderzoeken of wij deze uitbreiding van onze dienstverlening, die individueel van aard zou zijn en waarbij Lira meer als agent zou optreden, op efficiënte wijze zouden kunnen invoeren hebben wij advies gevraagd aan bureau Scompany. Dit is een adviesbureau van en door derdejaars studenten, dat vanuit de Hogeschool Utrecht (HU) werkt voor externe opdrachtgevers. De studiegroep van Scompany heeft in januari 2011 een adviesrapport aan Lira gepresenteerd.

Scompany heeft de theaterauteurs die teksten aanbieden via theaterteksten.nl ondervraagd. Daarnaast hebben zij ook tientallen toneelgezelschappen geënquêteerd. Uit het onderzoek is naar voren gekomen dat er zowel bij de auteurs als bij de opvoerende gezelschappen behoefte bestaat aan een platform waar opvoeringslicenties eenvoudig en snel geregeld kunnen worden. Tegelijkertijd bleek dat de meningen over de concrete invulling en afhandeling daarvan nogal uiteen liepen. De auteurs gaven aan dat zij vertrouwen stelden in Lira als organiserende partner.

Op ons verzoek heeft Scompany ook een inschatting gemaakt van de kosten die hiermee gemoeid zouden zijn en de baten die ertegen over zouden staan. Uit die analyse kwam naar voren dat het niet of nauwelijks mogelijk zou zijn om deze exploitatie kostendekkend uit te voeren.

Wij hebben daarom besloten om niet over te gaan tot het licentiëren van opvoeringsrechten.

De toekomst van www.theaterteksten.nl

In het verlengde van de beslissing om opvoeringsrechten niet te licentiëren rees de vraag of wij de website zoals die nu bestaat, in stand wilden houden, aangezien theaterteksten.nl voor Lira een verliesgevende exploitatie is. Wij hebben tot onze spijt moeten concluderen dat het verstandig is om te stoppen met de webdienst in haar huidige vorm.

Natuurlijk trekken wij niet zomaar de stekker uit een initiatief waarover de betrokken toneelauteurs vanaf het begin enthousiast zijn geweest. Lira zoekt daarom eerst naar een goede thuishaven voor theaterteksten.nl. Momenteel zijn wij in gesprek met het Theater Instituut Nederland (TIN). Zij hebben in een eerste reactie aangegeven geïnteresseerd te zijn om te verkennen of zij de site willen overnemen, dan wel bepaalde functionaliteiten. Het TIN is bezig met de digitalisering van hun mediatheek en daarnaast werken zij al enige tijd aan een digitale theaterencyclopedie. Voor het TIN als sectorinstituut, informatiecentrum en erfgoedinstelling zou de website mogelijk goed aansluiten bij hun doelstellingen. Het TIN oriënteert zich de komende maanden op de mogelijke overname van de website. Wij houden u op de hoogte van de ontwikkelingen.

HV