Convenant Lira-nuv

In maart 2011 is aan auteurs die bij Lira aangesloten zijn, in een rondgezonden bericht uiteengezet wat de inhoud is van de samenwerkingsovereenkomst die tussen Lira en het Nederlands Uitgeversverbond (NUV) op het terrein van de digitale rechten is gesloten. De tekst van de overeenkomst was als bijlage bij de betreffende e-mail gevoegd.

Overdracht en niet-exclusieve volmacht

In 2009 heeft Lira haar aansluitingscontract vernieuwd. Omdat de technische ontwikkelingen voortschrijden en er veel nieuwe digitale vormen van publicatie ontstaan, was het nodig om het contract aan te passen. In het nieuwe contract is er een aantal nieuwe (digitale) rechten bijgekomen, die auteurs naar keuze kunnen overdragen aan Lira. Auteurs hebben in grote getale positief gereageerd op de invoering van het nieuwe aansluitingscontract: beduidend meer dan 6.000 auteurs hebben ervoor gekozen om digitale rechten aan Lira over te dragen en/of Lira op niet-exclusieve basis terzake een volmacht te verschaffen.

Lira, de Vereniging van Schrijvers en Vertalers (VSenV) en het NUV hebben veel vragen en reacties ontvangen toen het nieuwe aansluitingscontract werd ingevoerd. Met de in maart 2011 rondgezonden e-mail wilde Lira graag de laatste onduidelijkheden die nog kunnen bestaan omtrent de reikwijdte van de overdracht of volmacht van digitale rechten wegnemen.

Hoe met e-books?

Uitgevers en auteurs maakten zich vorig jaar zorgen over die reikwijdte, omdat die ook individuele exploitaties van e-books zou kunnen omvatten. Lira hecht er aan te verduidelijken dat zij de overgedragen en bij volmacht verleende digitale rechten uitsluitend zal uitoefenen voor collectieve rechtenverlening. Hierbij moet gedacht worden aan optreden tegen grootschalige inbreuken, zoals bij het Google Book Settlement, maar ook aan digitaliseringsprojecten in de culturele erfgoedsector en bijvoorbeeld de mogelijke invoering van een collectieve regeling voor “uitlening” van e-books. Bij de genoemde activiteiten zal Lira voor in tekstvorm uitgegeven werken de krachten met de hierbij betrokken uitgevers bundelen. Het NUV beveelt haar leden aan om auteurs te stimuleren om zich voor de collectieve rechtenverlening bij Lira aan te sluiten.

Hoe weet u nu of u voor een bepaalde exploitatie zelf afspraken met uw uitgever kunt maken? Uitgangspunt is dat u zelf afspraken kunt maken voor een bepaalde exploitatie, tenzij door Lira in overleg met de betrokken uitgevers gekozen is voor collectieve rechtenverlening. Is dat het geval en valt de betreffende exploitatie uitsluitend onder de niet-exclusieve volmacht van artikel II van het Aansluitingscontract, dan kan Lira collectieve regelingen sluiten, maar u kunt zelf ook individuele afspraken blijven maken. Valt de exploitatie onder de overdracht van artikel III, dan kunt u daarover niet meer zelf afspraken maken en zal het recht exclusief door Lira worden uitgeoefend.

Opgesomde exploitaties

In de bijlage bij de rondgezonden e-mail werden de exploitaties opgesomd die Lira op dit moment collectief uitoefent. Voor alle niet genoemde exploitaties kunt u als auteur zelf afspraken met uw uitgever maken, bijvoorbeeld op basis van de bestaande modelcontracten. Dit geldt ook voor e-books. Door deze samenwerkingsovereenkomst kunt u nooit in de knel komen door afspraken die u met een uitgever en die u met Lira heeft gemaakt.

Rechtenverlening inzake e-books

De Vereniging van Letterkundigen (VvL) van de VSenV en de Groep Algemene Uitgevers (GAU) van het NUV hebben afspraken gemaakt over de rechtenverlening  ten aanzien van literaire e-books. De exploitatie van e-books wordt hiermee in goed overleg tussen auteurs en uitgevers gestimuleerd.

Het uitgangspunt bij de gemaakte afspraken is dat de auteur en de vertaler aan de uitgever een exclusieve licentie verlenen om hun werk in e-book vorm te exploiteren tegen een overeen te komen royalty. Deze lopende afspraken tussen GAU en VvL met betrekking tot e-books, neergelegd in de vorm van twee addenda bij de literaire modelcontracten, zijn te vinden op de websites van VvL en NUV: www.vvl.nu en www.nuv.nl.

GAU en VvL zijn in gesprek over aanpassingen van het modelcontract voor de uitgave van oorspronkelijk Nederlandstalig literair werk en het Modelcontract voor de uitgave van een vertaling van een literair werk. Deze gesprekken zijn in een afrondende fase.

GAU en VvL hebben de bestaande e-book-addenda verlengd tot aan het moment dat de nieuwe afspraken bekend kunnen worden gemaakt. Nadat er onderzoek is verricht naar welk percentage als gangbaar moet worden beschouwd adviseren GAU en VvL om voor wat betreft de royaltyregeling in het e-book-addendum voor oorspronkelijk werk met terugwerkende kracht vanaf 1 februari 2011 een percentage van 25% te hanteren, onder de voorwaarde dat een akkoord wordt bereikt over het Modelcontract oorspronkelijk werk.

Met betrekking tot het royaltypercentage voor literaire vertalingen over e-book uitgaven adviseren GAU en VvL - eveneens met terugwerkende kracht per 1 februari 2011 - de percentages te hanteren die als gangbaar kunnen worden beschouwd en die binnenkort na onderzoek bekend zullen worden gemaakt door GAU en VvL, onder de voorwaarde dat overeenstemming wordt bereikt over het Modelcontract voor vertalers.