informeert schrijvers, vertalers & journalisten

Het leenrecht lijkt aardig in de verdrukking te raken. Bibliotheken hebben het in crisistijd moeilijk met hun subsidiegevers. De dalende tendens in het aantal uitleningen zet door. Schoolbibliotheken breiden hun aanwezigheid zienderogen uit. In net iets te veel gevallen gaat dat gepaard met een verwijzing naar wetgeving die geen leenrechtheffing kent. In toenemende mate ook melden zich commerciële distributiepartijen op de bibliotheekmarkt aan die vaak nauwelijks meer een band met een bibliotheek hebben, omdat ze rechtstreeks met de gemeente een overeenkomst aan lijken te gaan. Digitale uitleen en verhuur zetten een extra-probleemverdieping op het gebouw van de traditionele bibliotheek. En alle hieruit voortvloeiende zorgen drukken mede op auteurs wier werk wordt uitgeleend en die daarvoor een afnemende vergoeding ontvangen.

Donderdagochtend 3 oktober. In een hotel aan het Rusland, in het hartje van Amsterdam, verzamelt zich een internationaal gezelschap aan de koffie. Sommigen hebben de dag tevoren al een privérondleiding door het Rijksmuseum gevolgd of troffen elkaar voor een drankje in de Schreierstoren, anderen zijn net aangekomen. Lira ontvangt de tweedaagse conferentie van de CIADLV – een afkorting die tot veler opluchting nog tijdens de bijeenkomst ten grave zal worden gedragen. Tot dat moment echter staat CIADLV voor International Council of Dramatic, Literary and Audiovisual Creators, een onderafdeling van CISAC, de wereldwijde organisatie van collectieve beheersorganisaties.

Zoals u in het vorige bulletin kon lezen is het thuiskopiestelsel sinds 1 januari 2013 aan een uitbreiding onderworpen, waardoor de regeling ook geldt voor de belangrijkste apparaten en media waarop of waarmee consumenten kunnen kopiëren, zoals smartphones, laptops, PC's en tablets.

Begin vorig jaar heeft de hoogste Europese rechter geoordeeld dat de auteursrechten op een filmwerk van rechtswege rechtstreeks en oorspronkelijk toekomen aan de auteurs van dat filmwerk en niet aan de producent. Daarmee is een nationaal systeem waarbij de exploitatierechten van rechtswege en uitsluitend aan de producent van het filmwerk worden toegekend (de cessio legis) in strijd met Europese regelgeving. De filmmaker moet in staat zijn om over zijn rechten te beschikken.

Lira ontvangt jaarlijks van Stichting Reprorecht ter verdeling reprorechtgelden met betrekking tot fotokopieën uit kranten, publiekstijdschriften en algemene boeken, alsmede periodiek enig geld dat in het buitenland is geïncasseerd.

Ineens zie en hoor je het woord overal: de longread, oftewel het lange, journalistieke verhaal. The New York Times en The Guardian begonnen ermee, inmiddels zijn er ook Nederlandse longreads te lezen in NRC Handelsblad en bij Uitgeverij Fosfor.

- Save the date! Nieuwjaarsborrel 2014! Noteer het alvast in uw agenda: de gecombineerde Nieuwjaarsborrel 2014 van Lira en de VSenV vindt plaats op zondagmiddag 9 februari 2014 vanaf 16.00 uur in de Sociëteit Arti et Amicitiae aan het Rokin in Amsterdam.

Noteer het alvast in uw agenda: de gecombineerde Nieuwjaarsborrel 2014 van Lira en de VSenV vindt plaats op zondagmiddag 9 februari 2014 vanaf 16.00 uur in de Sociëteit Arti et Amicitiae aan het Rokin in Amsterdam.

Voor de laatste vier maanden van het jaar 2013 staan de volgende repartities op het programma (maar niet noodzakelijk precies in onderstaande volgorde):

Het Lira Fonds kent voor de culturele aanvragen een adviescommissie die de culturele aanvragen bij het Fonds beoordeelt. Zij bestaat uit vier externe deskundigen en twee leden van het Lira Fonds-bestuur, Er wordt zes keer per jaar vergaderd, en wel in de regel op de eerste donderdag van elke even maand. Die regel zorgt ervoor dat er in het jaar 2013 waarschijnlijk nog vergaderd wordt op 5 december en vervolgens op 6 februari, 3 april, 5 juni, 7 (of later in) augustus, 2 oktober en 4 december 2014. Mocht een vergadering op de geplande dag geen doorgang kunnen vinden, dan wordt in de regel alsnog een aantal dagen later vergaderd.

Voor zaken die Lira, de repartities en het aansluitingscontract tussen een auteur en Lira betreffen: neem contact op met de Stichting Lira, Postbus 3060, 2130 KB Hoofddorp; bezoekadres: Kruisweg 793-795, 2132 NG Hoofddorp; tel: 023 870 0202; e-mail: lira@cedar.nl; website: www.lira.nl.

Op donderdag 12 september jl. is voor de elfde maal de Lira Scenarioprijs in het West-Indisch Huis in Amsterdam uitgereikt. De Lira Scenarioprijs werd in 2013 uitgereikt aan de schrijver(s) van het beste scenario in de categorie historisch Nederlands televisiedrama dat tussen 2009 en 2012 voor het eerst op televisie werd uitgezonden.

Vanaf het vroege voorjaar van 2009 is een bescheiden fonds actief dat zich inzet voor de vertaalde ondertiteling van hoogwaardig Nederlands televisiedrama. Het idee is van bestuursleden van Lira. Producenten en omroepen kunnen aankloppen bij de stichting AVEX, Audio Visuele Export voor een tegemoetkoming in de kosten die gemoeid zijn met de ondertiteling van de markt-dvd van een dramaserie die al met succes op de Nederlandse televisie is uitgezonden.

Sinds 2010 is er in Nederland een aantal overeenkomsten gesloten tussen met name grote erfgoedinstellingen en collectieve beheersorganisaties (cbo’s) om online toegang tot gedigitaliseerd erfgoed mogelijk te maken. Dit model stelt erfgoedinstellingen in staat om via één transactie toestemming voor het gebruik van een hele collectie te regelen. Hierdoor worden een – vaak zeer kostbare – inventarisatie van de auteursrechtelijke status van een dergelijke collectie en een zoektocht naar alle rechthebbenden overbodig.

Op 14 november jl. heeft de Amerikaanse rechter uitspraak gedaan in de acht jaar durende rechtszaak van de Amerikaanse beroepsvereniging van schrijvers, The Authors Guild, tegen Google.

De Stichting Lira, opgericht op 23 oktober 1986, beheert als auteursrechtorganisatie op collectieve wijze auteursrechten en op het auteursrecht gebaseerde vergoedingsaanspraken van schrijvers, vertalers en journalisten die door hen individueel niet, of slechts met de grootst denkbare moeite, te gelde kunnen worden gemaakt.

Het Lira Bulletin is een uitgave van de Stichting Lira en wordt sinds nummer 34 (mei 2011) digitaal verspreid onder aangeslotenen en relaties van de Stichting Lira, ook onder de ontvangers van een leenvergoeding, waarvan de verdeling jaarlijks door Lira wordt uitgevoerd in opdracht van de Stichting Leenrecht. Wie dit Bulletin ontvangt, is daarmee niet automatisch bij Lira aangesloten. Aansluiting komt pas tot stand via een handtekening op een zogenoemd aansluitingscontract waarin de auteur bepaalde rechten zoals kabelrechten aan de Stichting Lira in beheer toevertrouwt. Aansluiting bij Lira is kosteloos.