informeert schrijvers, vertalers & journalisten

Het is diefstal of onrechtmatig landjepik. Het is onfatsoenlijk en het deugt niet. En desondanks gaan sommige overheidsdienaren zoals de wethouder van Cultuur van de Gemeente Leiden er vierkant achter staan. Inbreuk plegen op het auteursrecht als geformuleerd in de Auteurswet is een populaire sport geworden die ten koste van veel journalisten en auteurs door menigeen met enthousiasme wordt beoefend.

Recent is namens Vevam en Lira een brief uitgegaan aan scenarioschrijvers die voorheen lid waren van Vevam en inmiddels aangesloten bij Lira. Tegelijk bevat de brief belangrijke informatie voor scenarioschrijvers die aangesloten zijn bij Lira en via Lira bijvoorbeeld kabelgelden voor speelfilmscenario's bij Vevam claimden. De brief is bedoeld om betrokkenen te informeren over een lastige situatie die de voortdurende aandacht van Lira's bestuur en bureau heeft.

Uitvoering gevend aan suggesties inzake Good governance van de zijde van het College van Toezicht Auteursrechten en naburige rechten (CvTA), aan alle CBO's gedaan, is het bestuur van Lira vooral in het jaar 2011 begonnen met het nadenken over de mogelijkheid om in het bestuur van Lira een vorm van intern onafhankelijk toezicht te creëren door de benoeming van een onafhankelijk voorzitter en een onafhankelijk penningmeester waarbij onder het woord onafhankelijk wordt verstaan: een niet-bindend en niet door kandidaatstellende organisaties, ook wel constituerende verenigingen genoemd, voorgedragen voorzitter en penningmeester. Beide bestuurszetels worden wel zetels van de vergadering van aangeslotenen genoemd. Op het ogenblik bezet Lira's huidige penningmeester de ene ‘vergadering van aangeslotenen’-zetel en is de ander door min of meer toevallige omstandigheden onbezet.

Soms zijn er gerechtelijke uitspraken die van betekenis zijn voor aangeslotenen bij Lira. Steeds vaker zijn de successen in procedures, gezien vanuit rechthebbenden, te danken aan Europese regelgeving. Dit keer is de oogst sterk wisselend.

Op 13 maart 2012 heeft de Tweede Kamer, na amendering, het wetsvoorstel tot Wijziging van de Wet van 6 maart 2003, houdende bepalingen met betrekking tot het toezicht op collectieve beheersorganisaties voor auteurs- en naburige rechten (31 766) aangenomen. Op diezelfde 13 maart jl. is het wetsvoorstel bij de Eerste Kamer ingediend.

Lira doet sinds het samengaan van Nieuwswaarde met Lira een aantal journalistieke repartities. Dat gaat veelal over geringere bedragen dan de Lira-repartities. Door de vaak geringe omvang zijn er hoge percentages nodig aan inhoudingen voor administratiekosten om de kosten te dekken. Om die inhoudingen niet te hoog op te laten lopen zijn er begin 2009 met het oog op het samengaan contractuele afspraken gemaakt tussen Nieuwswaarde en Lira.

'Moet kinder- en jeugdliteratuur toegankelijk zijn?' was de terugkerende vraag bij de uitreiking van de 25e Woutertje Pieterse Prijs en de viering van zijn vijfentwintigjarige jubileum. De verschillende sprekers reageerden op klachten uit de pers dat de jury te vaak had gekozen voor te moeilijke boeken, maar zochten daarin gelukkig eerder de nuance op dan de polemiek.

Op 9 en 10 december 2011 vonden – voor het eerst in Amsterdam – de dertiende Literaire Vertaaldagen plaats. Thema was ditmaal: ‘Vertalen en tijdgeest: de houdbaarheid van de vertaler’. Hoe lang kunnen vertalers mee? Moeten zij zich op een gegeven moment niet meer aan een bepaald soort (moderne) teksten wagen? Hoe ervaren ze zelf de houdbaarheid van hun vertalingen van decennia geleden? Zijn ze in de loop der jaren anders gaan vertalen? En hoe staat het met jongere vertalers die teksten van (veel) oudere auteurs krijgen voorgeschoteld? Wat is het beleid van uitgevers? Houden ze bij de keuze van een vertaler rekening met diens leeftijd en geven ze jongere, minder ervaren vertalers een kans?

Op maandag 5 maart organiseerde de Werkgroep Literair Vertalers van de VvL samen met de SLAA de jaarlijkse Vertaalslag . Thema was dit jaar de (on)vrijheid van de vertaler: van rijmdwang tot politieke censuur. De slag werd een zinderende avond vol erotiek, duivels en engelen.

Vanaf 2012 vervalt de Leenrecht Daisy-ROM repartitie van Lira. Daisy-ROMs zijn gesproken boeken voor personen met een leeshandicap. Lira keerde vanaf 2009 hiervoor uit.

Het Lira Auteursfonds Reprorecht heeft samen met het Fonds Bijzondere Journalistieke Projecten (BJP) een prijs ingesteld voor de (buitenlandse) correspondent. De prijs zal jaarlijks worden uitgereikt. Lira Auteursfonds Reprorecht en Fonds BJP willen met de prijs eer betuigen aan de het werk van de correspondent en de buitenlandjournalistiek, zowel de directe nieuwsvoorziening als achtergrondinformatie (analyses, reportages). De winnaar ontvangt een geldbedrag van € 5.000,- en een oorkonde.

Medewerkers van Stichting Lira zijn continu op zoek naar schrijvers en vertalers voor wie nog leenrechtgelden uit het verleden beschikbaar zijn. Naar hen wordt gezocht via uitgevers, digitale sociale media, blogs, websites enzovoort. Desondanks blijven er altijd rechthebbenden over van wie we onvoldoende gegevens hebben om gelden aan hen uit te keren.

De Stichting Lira, opgericht op 23 oktober 1986, beheert als auteursrechtorganisatie op collectieve wijze auteursrechten en op het auteursrecht gebaseerde vergoedingsaanspraken van schrijvers, vertalers en journalisten die door hen individueel niet, of slechts met de grootst denkbare moeite, te gelde kunnen worden gemaakt.

Het Lira Bulletin is een uitgave van de Stichting Lira en wordt sinds nummer 34 (mei 2011) digitaal verspreid onder aangeslotenen en relaties van de Stichting Lira, ook onder de ontvangers van een leenvergoeding, waarvan de verdeling jaarlijks door Lira wordt uitgevoerd in opdracht van de Stichting Leenrecht. Wie dit Bulletin digitaal ontvangt, is daarmee niet automatisch bij Lira aangesloten. Aansluiting komt pas tot stand via een handtekening op een zogenoemd aansluitingscontract waarin de auteur bepaalde rechten zoals kabelrechten aan de Stichting Lira in beheer toevertrouwt. Aansluiting bij Lira is kosteloos.