Een woord van de voorzitter (20)
Jaarlijks onderwerpt het bestuur van de Stichting Lira zich aan het oordeel van de vergadering van aangeslotenen over het gevoerde beleid. Dat is een heilzame oefening in democratie: verantwoording afleggen, fouten erkennen, resultaten tonen, problemen uit de doeken doen en vragen beantwoorden.
Je kunt zo’n oordeel van schrijvers en vertalers over het Lira-gebeuren ook via een zogenaamd tevredenheidsonderzoek op tafel krijgen. Het voordeel is dat je dan de stem hoort van veel meer auteurs dan er op vergaderingen komen. Na 20 jaar vond het bestuur het een goede gedachte op zoek te gaan naar het oordeel van wat dan al gauw ‘de hele Lira-populatie’ gaat heten. Tijdens de jaarvergadering van begin juni 2006 werden de resultaten door het Bureau Veldkamp gepresenteerd. Elders in dit Bulletin wordt op die bevindingen nader ingegaan.
Blijkens het onderzoek is nog altijd het verschil tussen het aangesloten zijn bij Lira en het cliënt zijn van Lira erg moeilijk. Het komt geregeld voor dat auteurs denken dat ze aangesloten zijn, terwijl dat niet het geval is. Dat heeft soms pijnlijke gevolgen.
Aansluiting is een actieve handeling van de zijde van de schrijver of vertaler. Hij of zij zet zijn handtekening onder een aansluitingscontract. Dat aansluitingscontract bestaat uit een reeks contractbepalingen en een formulier waarop de auteur aan kan geven welke rechten hij aan Lira toe wil vertrouwen.
Wat is het voordeel van aansluiting? Eerst en vooral: de kabelrechten van een aangesloten auteur worden geëxploiteerd, samen met een paar andere rechten die individueel niet te gelde te maken vallen. Verder worden naar eigen keuze ook andere rechten door Lira ter hand genomen. Ook heeft een aangesloten auteur toegang tot Rechtshulp Auteurs en kan hij/zij steun krijgen bij het opbouwen van een oudedagsvoorziening en staat soms het Contractenbureau voor hem open. Tot slot hebben aangesloten auteurs stemrecht, ook als zij slechts een minimaal financieel belang bij Lira hebben: zij benoemen het bestuur.
Vanwaar dat verschil tussen aangeslotene en cliënt? Omdat Lira auteurs die kabelrechten en verwante rechten in beheer afstaan, wil laten delen in de voordelen die dat met zich meebrengt. Collectief geëxploiteerde kabelrechten, en dat is in de praktijk de enige manier van exploiteren, brengen soms geld op.
Daarom: geld ontvangen van Lira is nog geen garantie voor de status van aangeslotene.
KH