Berichten en adviezen van het bureau

- Leenrecht-narepartitie 2006

In de periode na de reguliere leenrechtrepartitie krijgen wij naar aanleiding van de verzonden specificaties reacties van auteurs. Sommige schrijvers missen titels; het komt soms voor dat het nieuwste boek van een schrijver nog niet in ons systeem gekoppeld is aan de juiste auteur etc.. Daarnaast blijven we het hele jaar door speuren naar ons nog onbekende schrijvers en proberen we alle boeken die uitgeleend zijn, te matchen met de juiste auteur. Op basis van deze nieuwe (en herziene) gegevens doen we elk jaar in juli de narepartitie. 

Dit jaar hebben wij - voor het laatst - een narepartitie gedaan over alle nog openstaande jaren: 1997 tot en met 2005. Eind van dit jaar zullen de jaren 1997 tot en met 2001 afgesloten worden. Over afgelopen negen jaar hebben wij voor deze narepartitie alsnog in totaal bijna € 633.000,- kunnen koppelen aan de juiste rechthebbenden. Voor 1997 was dit bedrag het laagst (€ 34.171,-) en voor het jaar 2004 was dit bedrag het hoogst (€ 146.043,-). Het totaal-bedrag is verdeeld over bijna 4000 auteurs. De mediaan van de betalingen ligt op € 15,61.

Anders dan u van ons gewend bent, hebben dit jaar geen specificaties voor de narepartitie verzonden. Dit heeft te maken met een manco in het huidige automatiseringssysteem. Met de huidige software is het niet mogelijk om meerdere jaren op één specificatie in één enveloppe te versturen. Hierdoor zou het kunnen voorkomen dat een individuele auteur voor elk jaar van 1997 t/m 2005 een envelop ontvangt (in totaal negen). Op het moment dat van die auteur zowel boektitels mét ISBN als zonder ISBN geregistreerd staan, ontvangt deze voor elk jaar twee enveloppen (in totaal dus 18). Op het moment dat deze auteur ook nog eens erfgenaam is van een andere auteur; het tweevoudige hiervan. Deze administratieve rompslomp staat niet in verhouding tot de (vaak lage) uitkering die in de narepartitie gedaan wordt. Daarom hebben wij er voor gekozen om een totaal overzicht van de verschuldigde bedragen per jaar op te sturen. Auteurs die toch graag de uitgebreide specificatie willen ontvangen, met daarop de titels en de uitlening, die krijgen deze op aanvraag toegezonden. 

RvS

- Invoering Leenrecht België

België heeft jarenlang de Europese richtlijn over de verplichte invoering van een leenrechtstelsel genegeerd. Deze zaak heeft ons altijd zeer aan het hart gelegen, omdat een groot deel van de bij LIRA-aangesloten auteurs veelvuldig uitgeleend wordt in de bibliotheken bij de zuiderburen.

Na een gerechtelijke actie van verschillende partijen en een veroordeling van de Belgische overheid door de Europese commissie, is onlangs een koninklijk besluit gepubliceerd dat voorziet in de langverwachte invoering van het leenrecht in België.

Tot zover het goede nieuws.

Tegelijk is LIRA zwaar teleurgesteld in de uiteindelijke vorm die dit leenrecht gekregen heeft. De vergoeding die is vastgesteld, bedraagt 1 euro per jaar per volwassene en 0,50 eurocent per jaar per jongere die is ingeschreven in een openbare bibliotheek. In totaal komt dit neer op ongeveer 1,5 miljoen euro per jaar. Nog geen tien procent van de totale incasso van leenrecht in Nederland en in onze ogen slechts een fooi: het komt niet in de buurt van wat een ‘‘billijke vergoeding’’ zou mogen heten. LIRA is van mening dat het niveau van de eenmalige leenrechtuitkering van 2003 het niveau is waarnaar gestreefd moet worden. 

De inningmechanismen in België zijn ook nog eens erg traag op gang gekomen. Er werd behoorlijk wat gesteggeld tussen de organisaties die de Franstalige-, de Duitstalige en de Nederlandstalige gemeenschap vertegenwoordigen. Uiteindelijk is men overeengekomen dat er één centrale instantie werd aangewezen om te incasseren, maar hoe het vervolgens precies verdeeld gaat worden over de verschillende organisatie (en in welke mate buitenlandse schrijvers erkend gaan worden) is op dit moment nog niet geheel duidelijk.

We kunnen wel inschatten dat als van de anderhalf miljoen 70 procent naar auteurs gaat (30 % is het uitgeversaandeel), dit vervolgens verdeeld moet worden over de verschillende gemeenschappen en uiteindelijk ook nog buitenlanders hierin willen meedelen, er nauwelijks nog iets overblijft.

LIRA is zich aan het beraden op vervolgstappen. De gerechtelijke weg is helaas inmiddels afgesloten, omdat de Belgen voldoen aan de Europese richtlijn. Er is immers een leenrechtstelsel ingevoerd, zij het met een niet erg billijke vergoeding. Jammer genoeg wordt in de Europese richtlijn niets gezegd over wat verstaan moet worden onder de billijkheid van de vergoeding. 

RvS

- LIRA en het buitenland

LIRA keert niet alleen uit aan Nederlandse auteurs, maar ook aan buitenlandse auteurs wier werk in Nederland geëxploiteerd wordt. Zo krijgt bijvoorbeeld bij een uitlening van een vertaald werk, de schrijver van het originele werk 30% van de leenrechtvergoeding. Met de buitenlandse zusterorganisaties van de belangrijkste taalgebieden hebben wij goede relaties. Op veel terreinen  zijn we wederkerigheidscontracten overeengekomen. Wij kunnen bijvoorbeeld innen voor Nederlandse producties die op de Duitse televisie uitgezonden worden, maar incasseren ook geld voor in het Engels vertaalde Nederlandse werken die in Britse bibliotheken uitgeleend worden.

Tussen de verschillende internationale organisaties wordt intensief samengewerkt. Veel gegevens worden uitgewisseld om Nederlandse rechthebbenden in het buitenland (en vice versa) te identificeren. Het is echter erg lastig om volledig inzicht te krijgen in exact welke boeken in welke taal vertaald worden, in welke bibliotheken ze opgenomen worden of bijvoorbeeld welke Nederlandse televisieseries naar welke landen verkocht worden,  laat staan hoe vaak ze daar precies uitgezonden worden. 

Mocht u dus weten dat bijvoorbeeld een serie waaraan u heeft meegewerkt, verkocht wordt aan een Duitse omroep, of wordt u door uw uitgever benaderd voor een vertaling in het Italiaans, meldt ons dit dan. Hiermee maakt u het voor ons makkelijker om de u toekomende vergoeding te incasseren.

SvR