informeert schrijvers, vertalers & journalisten

Begin juni 2015 komt Lira's aangeslotenenvergadering in De Balie bijeen om te horen hoe het Lira in het jaar 2014 is vergaan is en wat de vooruitzichten zijn voor de jaren 2015 en 2016. Een paar dingen vallen op. Het is in 2014 niet zo slecht gegaan als door menigeen werd gevreesd. Het financiële verlies kon dankzij bezuinigingen beperkt gehouden worden tot nog geen 60 mille, en Lira's achteruitgang in haar vermogenspositie kon daardoor gestuit worden op een positief saldo van drie miljoen euro. Dat geeft aan het overgangsjaar 2015 een goede start op weg naar herstel.

Audiovisuele ontwikkelingen zijn er volop. Ze krijgen wellicht niet allemaal de aandacht die ze verdienen, maar dat betekent niet dat ze maar beter over het hoofd gezien kunnen worden. Er wordt heel hard gewerkt aan de herziening van stapels contracten, terwijl ondertussen de onderhandelingen worden voortgezet, want het is nog een hele slag van vonnis naar daarop passende overeenkomsten.

Onlangs kopten twee kwaliteitskranten dat het 'de schuld van het auteursrecht' was, of iets van gelijke strekking. Dat ging over het digitaliseren en online ter beschikking stellen van de archieven van de publieke omroep. Met publiek geld gemaakte programma's zouden zonder belemmeringen aan het publiek terug moeten worden gegeven, is de gedachte. Een prachtige gedachte. Wie prijst zich niet gelukkig in deze tijd te leven, waarin zo'n schat aan bronnen uit het verleden vanachter je bureau of zelfs uit je luie stoel te raadplegen valt. Nooit eerder was ons erfgoed zo toegankelijk. Waarom moeten makers en hun collectief beheersorganisaties (cbo's) toch zulke spelbrekers zijn? Waarom moet Lira een rechtszaak beginnen tegen een goedbedoelend regionaal archief dat het lokale erfgoed beschikbaar wil stellen?

‘Berusting lijkt mij verstandig’, schrijft Arno Grunberg in zijn recente bijdrage aan IE-Forum. Teksten van artikelen, columns en boeken worden gejat, maar daar valt niet altijd iets tegen te doen. Ik vrees dat Grunberg gelijk heeft. Maar als er wel iets aan te doen valt, en zeker als anderen geld verdienen dankzij mijn arbeid, blijf ik graag onverstandig. Niet zozeer omdat de grootschalige diefstal van intellectueel eigendom mij geld kost, dat valt in mijn geval nogal mee. Het grootste deel van mijn journalistieke leven was ik in vaste dienst en deed ik daarom afstand van mijn auteursrechten. Maar de schaamteloosheid waarmee de wet wordt genegeerd en het geestelijk eigendom van freelancers wordt geplunderd, krenkt mij.

Eind vorig jaar werd een akkoord bereikt met de Media Info Groep en Profactys over een auteursrechtelijke vergoeding voor freelancers. In tegenstelling tot Blendle, dat vooralsnog een gesprek met Lira over een vergoeding voor freelancers hardnekkig ontwijkt, erkent de Media Info Groep het recht op betaling van freelancers als hun artikelen worden geknipt en doorgeleverd. Zo kon in goed overleg een licentieovereenkomst worden afgesloten gebaseerd op het aandeel dat freelancers bijdragen aan de inhoud van gedrukte media (70 procent). Tevens betaalt de Media Info Groep een eenmalig bedrag voor het gebruik dat in het verleden is gemaakt van werk van freelancers.

Was de nieuwjaarsreceptie van Lira en VSenV vorig jaar voor velen vooral een gelegenheid om zorgen voor even te verdringen of te verdrinken, dit keer werd het glas geheven op heugelijke feiten.

'Wat zijn de mythes en taboes van het literair vertalen?' vroeg de organisatie van de Zestiende Literaire Vertaaldagen zich af. Ze nodigde vijf sprekers uit om voor een kleine vierhonderd collega’s toe te lichten waarom het bijvoorbeeld handig kan zijn om met vertaalsoftware te werken en dat je een boek eigenlijk vooraf helemaal niet hoeft te lezen om het goed te kunnen vertalen.

Het Lira Fonds kent voor de culturele aanvragen een adviescommissie die de culturele aanvragen bij het Fonds beoordeelt. Zij bestaat uit vier externe deskundigen en twee leden van het Lira Fonds-bestuur, Er wordt in de regel zes keer per jaar vergaderd. In het jaar 2015 wordt er waar-schijnlijk nog vergaderd op 25 juni, 17 september en 26 november. Mocht een vergadering op de geplande dag geen doorgang kunnen vinden, dan wordt in de regel alsnog een aantal dagen later vergaderd.

De Stichting Lira, opgericht op 23 oktober 1986, beheert als auteursrechtorganisatie op collectieve wijze auteursrechten en op het auteursrecht gebaseerde vergoedingsaanspraken van schrijvers, vertalers en journalisten die door hen individueel niet, of slechts met de grootst denkbare moeite, te gelde kunnen worden gemaakt.

Het Lira Bulletin is een uitgave van de Stichting Lira en wordt sinds nummer 34 (mei 2011) digitaal verspreid onder aangeslotenen en relaties van de Stichting Lira, ook onder de ontvangers van een leenvergoeding, waarvan de verdeling jaarlijks door Lira wordt uitgevoerd in opdracht van de Stichting Leenrecht. Wie dit Bulletin ontvangt, is daarmee niet automatisch bij Lira aangesloten. Aansluiting komt pas tot stand via een handtekening op een zogenoemd aansluitingscontract waarin de auteur bepaalde rechten zoals kabelrechten aan de Stichting Lira in beheer toevertrouwt. Aansluiting bij Lira is kosteloos.