Woutertje Pieterse Prijs 2014

‘Een authentiek portret van een jongen en een oude man die ondanks vele verschillen uitgroeien tot zielsverwanten met eenzelfde doel.’ Zo typeert de jury De regels van drie, de winnaar van de Woutertje Pieterseprijs 2014. De jongen helpt de oude man – een ‘vrije jongen’ van over de negentig – om uit het verpleeghuis te blijven, waar de ‘takketrutten’ – de moeder en oma – hem naartoe willen brengen. Liever gaat de oude man de bergen in, een gewisse dood tegemoet. Een licht en tegelijk zwaar boek. Trekken kinderen dat wel?

Prijswinnares Marjolijn Hof met cheque en oorkonde (beeld Maartje Strijbis)

Lezing Bärbel Dorweiler

De traditionele lezing voor de uitreiking van de prijs werd gehouden door Bärbel Dorweiler, die als hoofdredacteur van Querido aan de wieg heeft gestaan van maar liefst zes Woutertje Pieterseprijzen. Toen zij vorig jaar terugverhuisde naar Duitsland, haar vaderland, keerde zij haar complete boekenkast overhoop met de vraag wat mee mocht en wat weg moest en daarbij stuitte ze op Julie von den Wölfen, een boek dat ze als kind van een verre tante had gekregen. Tot haar schaamte had ze het indertijd nooit gelezen en nu nam ze het eindelijk ter hand en was ze getroffen door de schoonheid en rijkdom van het boek. Terecht was het van oorsprong Amerikaanse boek indertijd bekroond, ook in Nederland won het in de jaren zeventig een Zilveren Griffel. Maar hoe kon het dan, vroeg Dorweiler zich af, dat ze er als kind niet doorheen had kunnen komen? Was het dan toch waar dat volwassenen prijzen toekennen aan boeken die kinderen niet willen lezen, en andersom hun neus ophalen voor boeken die kinderen mooi vinden?

Al lezend realiseerde ze zich dat het thema van boek niet paste ‘bij het kind dat ik toen was – en dat mag je noch het kind, noch het boek verwijten’. Het was op dat moment voor haar nog te moeilijk, te ver weg, te extreem. Kinderen moeten hun literaire leesvermogen ontwikkelen en daarvoor zijn boeken nodig die net iets verder reiken dan ze op dat moment zijn, die hun leren dat er achter de woorden een grotere wereld schuilgaat. En soms lukt dat dus niet, zoals bij haar en Julie von den Wölfen. Dat is geen reden om bij de pakken neer te zitten, integendeel, jury’s moeten de beste boeken eruit blijven pikken en bekronen, want alleen zo kun je de lezersgroep van een boek vergroten. 

Het was een intelligent en warm pleidooi, maar toch bleef er iets ongemakkelijks hangen. Zijn bekroonde boeken toch een soort spruiten: heel goed voor je, maar geef mijn portie maar aan de kippen? En dat jury’s een soort artsen zijn die ouders vertellen dat ze toch echt moeten zorgen dat kinderen die groene kogels eten, misschien niet zo veel, maar toch minstens een paar, om te proeven?

 

De regels van drie

De prijs was al lang en breed verleend aan Marjolijn Hof voor haar prachtige boek De regels van drie en ze had haar dankwoord al uitgesproken – kort, want ze had de zaal laten beloven het dankwoord in het boek thuis helemaal te lezen, dus inclusief alle moeilijke IJslandse namen – toen ze in het interview na afloop tussen neus en lippen door vertelde dat ze het boek waar Bärbel Dorweiler het over had, heel goed kende en dat ze het vroeger had verslonden. Dus toch.

TvdB

De lezing en het juryrapport zijn te vinden op woutertjepieterseprijs.nl, daar staat ook een filmpje met de gloedvolle vertolking die Daan Hofman gaf van het Rooverslied.