Berichten van het bureau

Update Google Books

Het Google-verhaal is nog niet afgelopen. De Amerikaanse beroepsvereniging van schrijvers, de Authors Guild is al geruime tijd bezig met het instellen van een collectieve rechtsvordering tegen Google door middel van een zogeheten class action suit. Hetzelfde geldt voor de American Society of Media Photographers, met betrekking tot de parallel lopende rechtszaak van visuele makers tegen Google.

Google heeft beroep ingesteld tegen de class action. Google is van mening dat het niet toegestaan zou moeten zijn de rechtszaak te voeren namens alle auteurs wiens boeken zijn gescand, omdat de meeste auteurs het digitaliseren prima zouden vinden. Daarnaast vindt Google dat de zaak per boek moet worden besloten, omdat het eigendom van auteursrechten per boek kan verschillen. Ook stelt Google dat het digitaliseren van de boeken gezien moet worden als fair use.

Op 1 juli 2013 heeft de Amerikaanse rechtbank besloten de class action alsnog af te wijzen. De eerder genomen beslissing tot het instellen van de class action is beoordeeld als prematuur. Er moet volgens de rechter namelijk eerst een besluit genomen worden over of er al dan niet sprake is van fair use. De zaak is daarom nu terugverwezen naar de New York District Court.

De Amerikaanse uitgevers (Association of American Publishers) hadden eveneens een rechtszaak lopen tegen Google in de afgelopen jaren. Die zaak is echter op 4 oktober 2012 geëindigd met een schikking. Afgesproken werd dat uitgevers zelf mogen bepalen of hun boeken in Google Books blijven staan. Als een uitgever dat niet wil, worden de kopieën door Google verwijderd. Als een uitgever ervoor kiest de werken niet te verwijderen, krijgen zij de optie om een digitale kopie van het boek te ontvangen voor eigen gebruik. Onduidelijk is of er een schadevergoeding betaald is. De schikking is door de partijen zelf gesloten zonder tussenkomst van de rechter.

Regionaal Archief Leiden

Sinds enkele jaren heeft het Regionaal Archief Leiden (RAL) een groot krantenarchief online staan. Daarbij zijn de auteursrechten van freelance makers die door Lira worden vertegenwoordigd, niet netjes geregeld. Lira heeft de afgelopen jaren samen met Pictoright (de organisatie voor visuele makers) getracht om tot een oplossing te komen met het RAL.

In maart 2012 zijn Lira en Pictoright al gestart met de voorbereidingen van een gerechtelijke procedure tegen het RAL. De gemeente Leiden verzocht ons toen om in overleg met de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) de mogelijkheden te onderzoeken om te komen tot een ‘mantelovereenkomst’ voor gemeentelijke archieven, en zegde toe zich daarbij na totstandkoming te zullen aansluiten. Wij hebben de dagvaarding daarom destijds opgeschort. Inmiddels is gebleken dat de VNG geen verkenning van de mogelijkheden wilde starten. Ook de daarop volgende correspondentie met het College van B&W van de gemeente Leiden heeft tot onze teleurstelling niet tot een oplossing geleid.

Nu na bijna twee jaar overleg nog steeds geen regeling tot stand is gekomen en het RAL nog altijd werken van freelancers openbaar maakt zonder de wettelijk vereiste toestemming, hebben Lira en Pictoright besloten om naar de rechter te stappen.

Kabelrepartitie 2013

Vanaf 1 oktober 2012 ontvangt Lira geen kabelgeld meer. Samen met andere rechthebbendenorganisaties heeft Lira ruim twee jaar lang onderhandeld met omroepen, kabelexploitanten en andere distributeurs, verenigd in RODAP. Het doel van die onderhandelingen was om te komen tot een regeling voor de vergoeding van auteurs voor het gebruik van hun werken op de Nederlandse radio en televisie, onder meer via kabel, via uitzending gemist en door video-on-demand diensten. De onderhandelingen zijn eind 2012 gestrand. Lira heeft eind februari 2013 de grootste kabelaars (UPC, Ziggo en Delta) gedagvaard, om de vergoedingen voor de rechthebbenden die wij vertegenwoordigen veilig te stellen.

Voor de bij Lira aangesloten scenaristen, vertalers en journalisten betekent dit dat de kabelrepartitie over 2012 alleen betrekking zal hebben op de werken die zijn uitgezonden in de maanden januari t/m september. Over een vergoeding voor de periode vanaf oktober 2012 zal pas duidelijkheid komen na de uitspraak van de rechter.

Lira zal op korte termijn de bij ons bekende rechthebbenden die in aanmerking komen voor kabelgeld een uitnodiging sturen om opgave te doen over de werken die zij hebben gemaakt voor radio en/of televisie en die zijn uitgezonden tussen 1 januari 2012 en 30 september 2012.

Thuiskopie-repartitie

Vanaf 1 januari 2013 is het thuiskopiestelsel uitgebreid. Vanaf die datum geldt de thuiskopieregeling voor de belangrijkste apparaten en media waarop of waarmee consumenten kunnen kopiëren. Dit zijn naast blanco CD's en DVD's ook smartphones en andere telefoons met een MP3 functie, laptops, PC's, tablets, harddisk recorders, settopboxen, audio- en videospelers (MP3/MP4) en externe harddisks.

In Nederland was de thuiskopieregeling sinds 2007 door de Minister van Justitie bevroren. Het gevolg van de bevriezing was dat de thuiskopieregeling alleen maar betrekking had op bandjes, CD’s en DVD’s.

Omdat consumenten sinds 2007 steeds meer zijn gaan kopiëren op andere voorwerpen, zoals smartphones en tablets, daalden de inkomsten uit de regeling voor rechthebbenden al jaren dramatisch. De gevolgen hiervan zijn voor de scenarioschrijvers en bewerkers van audiovisuele werken wier belangen Lira behartigt, in de afgelopen periode pijnlijk voelbaar geweest.

Het Hof in Den Haag heeft echter in maart 2012 de bevriezing van het thuiskopiestelsel door de Staat als onrechtmatig beoordeeld en bevestigd dat de Staat aansprakelijk is voor de door de rechthebbenden geleden schade. In aparte procedures zal de hoogte van de schade over de jaren 2007-2012 moeten worden bepaald. De Staat heeft cassatie ingesteld tegen de uitspraak van het Hof. Intussen heeft Nederland vanaf 1 januari 2013 wel een volwaardiger thuiskopiestelsel gekregen.

Voor de repartitie die Lira in 2013 zal uitvoeren, geldt dat onze aangeslotenen vooralsnog geen verschil zullen merken door deze positieve ontwikkeling. De gelden die wij in 2013 uitkeren zijn immers nog onder het regime van de bevriezing geïncasseerd. Houdt u er daarom rekening mee, dat de door Lira uit te betalen thuiskopievergoedingen in 2013 nog op een laag niveau zullen liggen.

Thuiskopie vanaf 1 januari 2013

Per 1 januari 2013 is de thuiskopieregeling aangepast als gevolg van een Algemene Maatregel van Bestuur (AMvB). Hierdoor incasseert Stichting de Thuiskopie sinds 2013 voor meer apparaten en met nieuwe bijpassende tarieven. De tarieven zijn te vinden op de website van Stichting de Thuiskopie.

Stichting de Thuiskopie verdeelt de geïncasseerde vergoedingen over de verschillende verdeelorganisaties. Stichting de Thuiskopie laat voortdurend marktonderzoek uitvoeren. Daarin komt tot uiting hoeveel de consument kopieert, welke voorwerpen daarvoor gebruikt worden en waar de content (het gekopieerde materiaal) vandaan komt. De uitkomsten van dit onderzoek worden meegenomen in de beslissing over de hoogte van de vergoedingen en hoe de thuiskopievergoedingen verdeeld moeten worden over de verschillende groepen rechthebbenden. Lira ontvangt een deel van de vergoedingen voor het door Lira vertegenwoordigde repertoire van schrijvers, vertalers en journalisten, in het bijzonder van scenaristen, maar ook van bijvoorbeeld conferenceschrijvers.

Nu ook tablets en smartphones onder het nieuwe, uitgebreide stelsel vallen, verdient het privé-kopiëren van ebooks en andere geschriften aandacht. Daarover zal Lira in de komende periode in gesprek gaan met Stichting de Thuiskopie en de andere betrokken groepen van rechthebbenden.

CISAC in Amsterdam

Op 3 en 4 oktober 2013 organiseert Lira samen met CISAC in Amsterdam de International Council of Dramatic, Literary and Audiovisual Authors (CIADLV).

CISAC, de International Confederation of Societies of Authors and Composers, is een internationale non-profit organisatie die zich inzet om de rechten van makers wereldwijd te bevorderen door te pleiten voor een sterke rechtsbescherming van het auteursrecht. Daarnaast ondersteunt CISAC een internationaal netwerk van collectieve beheersorganisaties (cbo’s), waaronder Lira.

De CIADLV wordt jaarlijks georganiseerd door een bij CISAC aangesloten cbo. Dit jaar is Lira aan de beurt. De bijeenkomst zal bezocht worden door leden van CISAC wereldwijd. Lira draagt zorg voor een aantrekkelijk programma waarin zowel de ontwikkelingen op het gebied van literaire, literair-dramatische als audiovisuele auteurs aan bod komen.

Uitgangspunten erfgoedinstellingen

Sinds 2010 is er in Nederland een aantal overeenkomsten gesloten tussen met name grote erfgoedinstellingen en collectieve beheersorganisaties (cbo’s) om online toegang tot gedigitaliseerd erfgoed mogelijk te maken. Dit model stelt erfgoedinstellingen in staat om via één transactie toestemming voor het gebruik van een hele collectie te regelen. Hierdoor worden een – vaak zeer kostbare – inventarisatie van de auteursrechtelijke status van een dergelijke collectie en een zoektocht naar alle rechthebbenden overbodig.

Diezelfde erfgoedinstellingen hebben nu in samenwerking met cbo’s, waaronder Lira, enkele uitgangspunten voor samenwerking ontwikkeld. Deze uitgangspunten dienen om problemen tussen erfgoedinstellingen en cbo’s als gevolg van uiteenlopende verwachtingen en belangen terug te dringen.

De uitgangspunten zullen in hun definitieve vorm online gepubliceerd worden. De uitgangspunten geven aan de erfgoedinstellingen en cbo’s houvast over de werkwijze als zij in gesprek zijn over licenties voor digitaliseringsprojecten.