Nieuwe Kabelovereenkomst
Per 1 oktober 2005 is er een nieuwe afspraak tussen rechthebbenden en kabelexploitanten van kracht. De daaraan deelnemende rechtenorganisaties zijn Agicoa/Sekam (voor binnen- en buitenlandse film- en televisieproducenten) en Lira, Beeldrecht, Buma en Burafo.
Echt nieuw is de overeenkomst niet. De bestaande modelovereenkomst, die voor deze groep rechthebbenden door een rechterlijke uitspraak tot 1 oktober 2005 was verlengd, zal tot eind 2006 blijven gelden. Wat wel nieuw is aan deze afspraak, is het tarief. De vergoeding gaat per 1 oktober 2005 met 7% omhoog. Een prima eindresultaat voor alle betrokken rechthebbenden derhalve.
Onderhandelingen
De onderhandelingen verliepen zeer moeizaam. Vecai, de overkoepelende organisatie van kabelexploitanten, schuwde weinig middelen om de aanspraken van auteursrechthebbenden in te perken. Via een lobby in de Tweede Kamer probeerde Vecai bestaande wetgeving in het nadeel van rechthebbenden te veranderen. Vecai zorgde ervoor dat moties werden aangenomen, waarin met name het recht op het verlenen van toestemming voor de doorgifte van de binnenlandse publieke zenders van rechthebbenden zou worden afgenomen. Voor de rechtbank te Amsterdam betoogden de kabelbeheerders dat exploitanten voor het verspreiden van de Nederlandse publieke zenders geen vergoeding aan rechthebbenden zouden hoeven te betalen. Vecai stelde voorts dat de binnen- en buitenlandse publieke omroepen de auteursrechtelijke toestemming voor de kabeldoorgifte maar moesten regelen. De kabelexploitanten zouden dan door die omroepen een ‘schoon’ product geleverd krijgen en wij zouden ons als vertegenwoordigers van rechthebbenden bij alle omroepen moeten melden en maar moeten zien hoe wij aan een vergoeding voor onze rechthebbenden zouden kunnen komen.
Kortom, de sfeer was niet echt aangenaam en de dreiging dat rechthebbenden hun tot op heden sterke positie ten opzichte van deze harde commerciële kabelbedrijven zouden verliezen, was groot.
Opzet Vecai mislukt
De opzet van Vecai is niet geslaagd. Wij hebben een krachtige tegenlobby gevoerd en enkele rechtsvragen aan de rechtbank Amsterdam voorgelegd. Staatssecretaris Medy van der Laan van OCW verdedigde het standpunt van de rechthebbenden en weigerde onaanvaardbare moties uit te voeren. Zij werd daarin gesteund door internationale verdragen en regelgeving die het onteigenen van rechthebbenden op dit terrein - terecht - onmogelijk maken.
De rechtbank te Amsterdam oordeelde eveneens in het voordeel van rechthebbenden. Auteursorganisaties kunnen niet worden verplicht de toestemming voor de verspreiding van programma’s door Nederlandse kabelnetexploitanten via de omroepen te laten lopen. En de rechter zag niet in waarom rechthebbenden niet een vergoeding voor de verspreiding van hun werken in de Nederlandse zenders zouden claimen.
Wij bleven op ons standpunt staan dat de kabelexploitant openbaar maakt, de pakketten samenstelt, de abonnementsgelden incasseert en dus rechtstreeks onze toestemming behoeft.
Collectief contract
Al met al hebben kabelexploitanten moeten constateren dat de oorspronkelijke oplossing van een collectief contract, zoals dat van 1985 tot en met 2005 heeft gefunctioneerd, zo slecht nog niet was. Aan die overeenkomst namen alle auteursrechthebbenden deel, want ook alle omroepen regelden hun rechten via deze constructie. Zo ontstond de meeste efficiënte structuur waarmee op simpele wijze toestemming werd verkregen voor heel veel werken van een grote groep rechthebbenden in een flink aantal televisiezenders. Nu hebben de kabelexploitanten separate afspraken met vele omroeporganisaties en een aparte afspraak met Lira, Buma, Beeldrecht, Burafo en Agicoa/Sekam.
Het blijft echter een feit dat kabelexploitanten in Nederland belangrijke gebruikers blijven van de werken van onze aangeslotenen. Het is dan ook zaak om wederzijds lering te trekken uit de moeizame periode van onderhandelen die achter ons ligt en positief de gesprekken in te gaan over een regeling voor de periode vanaf 1 januari 2007.
Die onderhandelingen beloven weer boeiend te worden. Verregaande segmentering, digitalisering van signalen, een veelheid van verspreidingsvormen (analoog, digitaal, IP-TV interactieve distributie etc), variabele abonnementsprijzen, allemaal onderwerpen die het komende jaar aan de orde zullen komen.
U kunt ervan op aan dat wij in die gesprekken uw belang optimaal zullen blijven behartigen. Over de voortgang op dit terrein zullen wij u, als altijd via dit Lira Bulletin, uitvoerig informeren. Als u echter vragen heeft of suggesties, aarzel dan niet om contact met ons op te nemen.
André Beemsterboer