De Gouden Strop 2001

Ik blijf u op de hoogte houden van de manieren waarop LIRA de beschikbare gelden niet alleen besteedt aan subsidies voor incidentele projecten (via het LIRA Fonds), maar ook aan zaken van meer algemeen belang als prijzen voor genres die wat meer aandacht verdienen.

Wij subsidiëren tot nu toe de LIRA-Prijs zelf (voor tv-scenario's), de Woutertje Pieterse Prijs (voor kinderboeken), de Jan Hanlo Prijzen (voor essays) en sinds dit jaar ook ten dele de Gouden Strop, de jaarlijkse prijs voor de beste misdaadroman.

 

Sinds 1986 bestaat het Genootschap van Nederlandstalige Misdaadauteurs, dat is opgericht om de bekendheid van en waardering voor het  Nederlandstalige detective-genre te bevorderen. Een van de middelen daartoe was het instellen van de Gouden Strop - de prijs voor de beste misdaadroman. De prijs zelf verwierf al gauw een behoorlijke bekendheid en werd vanaf 1992 door de winkelketen Bruna gesponsord - en verhoogd van 10.000 gulden naar 25.000 gulden. Daarnaast werd er ook een Schaduwprijs voor het beste debuut in een bepaald jaar aan gekoppeld. Deze sponsor heeft zich in 2000 teruggetrokken.

 

De prijs dreigde te worden opgeheven, tenzij er nieuwe sponsors werden gevonden. Dit jaar is het geldbedrag voor de winnaar van de Gouden Strop beschikbaar gesteld door de KRO, die er een compleet Detective-Festival plus een Detectivenacht van KRO-TV aan heeft verbonden. Een buitengewoon heuglijke ontwikkeling, die de Stichting LIRA van harte toejuicht, zozeer zelfs dat zij heeft toegezegd de kosten die verbonden zijn aan de uitreiking en organisatie van de prijs op zich te nemen. (Weinigen realiseren zich dat de organisatie en uitreiking een duur onderdeel van een prijs is.) Met deze gezamenlijke actie van KRO en LIRA is de populaire Gouden Strop gered en gecombineerd met het nieuwe Detective-Festival, dat vooral nuttig kan zijn voor het bereiken van nieuwe publieksgroepen. 

 

Daarna is nog een aantal andere organisaties bereid gevonden het een en ander "in natura" bij te dragen. Zo maakt het Nederlands Literair Produktie en Vertalingen Fonds een promotiedossier over het winnende boek/auteur en zal daarmee bij buitenlandse uitgevers de boer op gaan. Sanford Benelux stelt fraaie Waterman-pennen beschikbaar voor alle genomineerden, de boekhandelsketen BNG organiseert en financiert de publieksstemming, de Stichting Lezen interesseert bibliotheken en scholen voor het evenement en de firma SiteKIX (website-design) zorgt voor de website bij het KRO-Detectivespel

 

De opzet van de prijs is enigszins gewijzigd. Werd vroeger alleen een vakjury ingeschakeld, nu worden de vijf genomineerden wel door een jury van deskundigen gekozen, maar wordt de uiteindelijke winnaar door een publiekstemming bepaald. Het publiek heeft de gelegenheid te stemmen bij de deelnemende boekhandels en wordt daartoe aangemoedigd via aandacht voor de nominaties in de verschillende media, boekhandels, bibliotheken etc. 

 

Op het moment dat ik dit schrijf, zijn we nog niet verder dan de nominaties De bekendmaking daarvan vond plaats op 14 september tijdens een bijeenkomst in kunstenaarssociëteit de Kring, die in verband met de aanslagen in de Verenigde Staten, sober was gehouden. De jury, onder voorzitterschap van KRO-presentatrice Martine van Os, koos uit een longlist van een kleine 50 titels de vijf "spannendste boeken" van dit jaar, volgens het juryrapport na felle en hooglopende discussies. Naast de voorzitter bestond de jury uit Rolf Bos (Volkskrant), Rolf Koot (filmproducent) en Els Roes (Telegraaf) Dit zijn de vijf gelukkigen, in alfabetische volgorde:

 

René Appel, Zinloos geweld

Jef Geeraerts, De ambassadeur

Margreet Hirs, Bittere honing

Lydia Rood, Broeders van de zesde dag

Tomas Ross, Tranen over Hollandia

 

Opmerkelijk is dat voor het eerst twee boeken van vrouwelijke auteurs zijn genomineerd, want volgens het juryrapport is het Nederlandse thrillerwezen nog steeds "een masculien bolwerk". 

 

Wanneer u dit leest, weet u waarschijnlijk al welk boek tot de beste misdaadroman van 2001 is verkozen. De uitreiking van Gouden Strop vindt namelijk plaats op 17 november in het Hageveld College in Heemstede, dat in het kader van het Nationaal Detective Festival is omgedoopt tot Hedgefield College. Misschien hebt u wel de hele nacht aan uw TV-toestel gekluisterd gezeten tijdens de KRO-Detectivenacht, waarin ook de uitreiking van de Gouden Strop te zien geweest moet zijn..

 

NVM