informeert schrijvers, vertalers & journalisten

Lira heeft de procedure tegen drie kabelexploitanten (UPC, Ziggo en Delta) bij de Amsterdamse rechtbank gewonnen. Lira is vanzelfsprekend gehouden uitspraken van rechters te respecteren. Het voert het uitgesproken vonnis dan ook uit. Het doet dat met des te meer voldoening, nu de door de jaren heen beleden opinie van het Lira-bestuur over de aansluiting van tekstmakers bij Lira door de meervoudige kamer is bekrachtigd. Op audiovisueel vlak blijkt Lira op grond van getekende aansluitingscontracten wel degelijk over de kabelrechten te hebben beschikt waarvoor zij vergoedingen incasseerde. Het zijn de kabelexploitanten geweest die vanaf 1 oktober 2012 geweigerd hebben die terechte vorderingen van Lira adequaat te honoreren. Dat zal dus alsnog dienen te gebeuren.

Op 11 september 2014 overleed na een langdurig ziekbed Nelleke van Maaren, vertaalster van beroep en bestuurder van diverse auteursorganisaties. Zeventien jaar lang maakte Nelleke deel uit van het Lira-bestuur, eerst als secretaris, laatstelijk als vice-voorzitter. Dat waren zeventien jaar van trouwe samenwerking onder een gemeenschappelijk ideaal: recht en geld voor schrijvers en vertalers. Bij haar overlijden past een dankwoord. Een persoonlijk en bestuurlijk dankwoord.

Traditioneel keert Lira tegen het einde van het jaar de kabelvergoeding uit voor televisie- en radio-uitzendingen in het voorgaande jaar. Dit betekent dat Lira eind dit jaar (eind 2014) de kabelvergoeding over uitzendingen in 2013 zou moeten uitkeren.

De leenrechtcijfers laten de afgelopen jaren een daling zien. Als bibliotheken minder boeken uitlenen, heeft dat natuurlijk gevolgen voor de vergoedingen die de schrijvers van Lira ieder jaar ontvangen. Lira ontvangt dan ook met regelmaat vragen over de terugloop in uitleningen en vergoedingen.

Onderhandelen met een opdrachtgever over hergebruik van journalistieke producties? ‘Dat kan niet’, zegt één op de drie freelancers (32 procent). Slechts iets meer dan een kwart (27 procent) maakt afspraken over hergebruik.

Op een regenachtige woensdagmiddag eind mei stroomde de grote zaal van debatcentrum De Balie vol met freelance journalisten. Zij gaven gehoor aan een uitnodiging van LIRA, de NVJ en de FLA voor een bijeenkomst over digitalisering, rechtenbeheer en vergoedingen voor het digita-le hergebruik van hun werk. Er werd gesproken over nieuwe initiatieven als Blendle en eLinea en er was aandacht voor de rechtszaak die Lira en Pictoright hebben aangespannen tegen Erfgoed Leiden en Omstreken (voorheen Regionaal Archief Leiden). Daarnaast werden de ontwikkelin-gen bij Thuiskopie en Reprorecht behandeld.

Sinds 1 januari 2013 is het thuiskopiestelsel uitgebreid via een Algemene Maatregel van Bestuur (AMvB), waardoor de regeling naast de blanco dragers nu ook betrekking heeft op computers, tablets, smartphones, audio/videospelers en harddiscrecorders.

Op grond van de Auteurswet heeft de maker van een werk een verveelvoudigingsrecht. Dit recht is essentieel voor de maker om controle te houden op zijn creaties en om te verzekeren dat hij een billijke vergoeding voor gebruik van zijn werk ontvangt.

Voor zaken die Lira, de repartities en het aansluitingscontract tussen een auteur en Lira betreffen: neem contact op met de Stichting Lira, Postbus 3060, 2130 KB Hoofddorp; bezoekadres: Kruisweg 793-795, 2132 NG Hoofddorp; tel: 023 870 0202; e-mail: lira@cedar.nl; website: www.lira.nl.

Het Lira Fonds kent voor de culturele aanvragen een adviescommissie die de culturele aanvragen bij het Fonds beoordeelt. Zij bestaat uit vier externe deskundigen en twee leden van het Lira Fonds-bestuur, Er wordt zes keer per jaar vergaderd, en wel in de regel op de eerste donderdag van elke even maand. In 2014 komt de adviescommissie nog bijeen op 20 november. In het jaar 2015 wordt er waarschijnlijk vergaderd op 5 februari, 16 april, 25 juni, 17 september en 26 november 2015. Mocht een vergadering op de geplande dag geen doorgang kunnen vinden, dan wordt in de regel alsnog een aantal dagen later vergaderd.

Naast bezuinigingen op sociale doelen moet het Lira Fonds ook op culturele doelen ernstig bezuinigen. Vorig jaar kon het Lira Fonds de klap van het weggevallen van de kabelgelden per 1 oktober 2012 nog opvangen, maar vanaf 2014 lukt dat niet meer en moeten we fors bezuinigen. De weigering van de kabelmaatschappijen om te betalen, heeft zich zal zich hard doen voelen, harder dan we in november 2013 al aankondigden. Met het behalen van de overwinning bij de Amsterdamse rechtbank is alle leed nog niet geleden, al blijven we hopen op een spoedige wending.

De Stichting Lira, opgericht op 23 oktober 1986, beheert als auteursrechtorganisatie op collectieve wijze auteursrechten en op het auteursrecht gebaseerde vergoedingsaanspraken van schrijvers, vertalers en journalisten die door hen individueel niet, of slechts met de grootst denkbare moeite, te gelde kunnen worden gemaakt.

Het Lira Bulletin is een uitgave van de Stichting Lira en wordt sinds nummer 34 (mei 2011) digitaal verspreid onder aangeslotenen en relaties van de Stichting Lira, ook onder de ontvangers van een leenvergoeding, waarvan de verdeling jaarlijks door Lira wordt uitgevoerd in opdracht van de Stichting Leenrecht. Wie dit Bulletin ontvangt, is daarmee niet automatisch bij Lira aangesloten. Aansluiting komt pas tot stand via een handtekening op een zogenoemd aansluitingscontract waarin de auteur bepaalde rechten zoals kabelrechten aan de Stichting Lira in beheer toevertrouwt. Aansluiting bij Lira is kosteloos.