Oma
Ik hoor het mijn oma nog zeggen: ‘Hoe meer dokters er rondom een ziekenhuisbed gaan staan, des te sneller is de patiënt overleden.’ Daar bedoelde ze niks bijzonders mee. Het was haar alleen opgevallen.
Ik heb me vaak afgevraagd of die uitspraak in zijn algemeenheid waar zou zijn. En zo ja, voor welke terreinen van het artistieke bestaan zou die wellicht kunnen gelden? Als ik dat zou weten, zouden we daar gezamenlijk onze aandacht op kunnen richten.
Het is niet moeilijk een ziekbed aan te wijzen waar nu de meeste dokters omheen staan. Dat is het auteurschap van films en tv-series. Ik heb al menige samenscholing van medische kennis rondom dat ziekbed gezien en steeds bleek dat weinig goeds te beloven.
Modelcontract
Maar laat mij optimistisch gestemd blijven. Ook al zal de komende jaren waarschijnlijk blijken hoe weinig juridische middelen auteurs (en daarmee bedoel ik schrijvers) nog ter beschikking staan. We zijn op pijnlijke wijze al heel wat instrumenten kwijtgeraakt met als centrale aderlating het modelcontract als algemeen instrument. Dat modelcontract heeft ons jarenlang op diverse terreinen houvast gegeven, totdat ook dat in de blinde jacht op de tekortkomingen in de mededingingsstructuur in een ziekenhuisbedje zijn onnatuurlijk einde vond.
We leven nog
Maar niet getreurd. Het collectief beheer zit straks stevig in het zadel, het wettelijk toezicht op te incasseren vergoedingen draaft langs de Amsterdamse grachten op en neer. Mijn zus - even goedmoedig als wijlen mijn oma – zorgt voor een tijdig openslaande buitendeur waarachter 17e eeuws eten wacht om ieders honger te stillen – kortom: we leven nog en hoe. En we staan natuurlijk klaar voor een actie tot uitbreiding van activiteiten mocht dat nodig blijken.
Echte makers
Een ding is zeker: juist de positie van echte makers van film- en tv-werken zal belaagd blijven worden. Ik heb cameramensen horen noemen als gegadigden voor het auteurschap, terwijl producenten zich al veel langer filmmakers noemen. Daarom blijven wij ons inzetten voor de échte makers: de schrijvers.
KH
PS. In het boekje dat verscheen ter gelegenheid van mijn vertrek als voorzitter van Lira, gaf professor Bernt Hugenholtz een beschrijving van wat ik dacht en in de loop der jaren gedacht had. Ik was aangenaam verrast door de samenhangende ontwikkeling die hij op het spoor was gekomen. Samenhang geeft troost. Alsnog mijn dank daarvoor.