Betaaltelevisie: Online-verspreiding
Nu een breedbandverbinding inmiddels gemeengoed is geworden en nagenoeg elk huishouden lijkt te beschikken over een snelle pc, hebben een aantal zenders de tijd rijp gevonden om te starten met betaaltelevisie via internet. ‘Pay-per-view’ en ‘television on demand’ zijn al enige tijd gevleugelde woorden in medialand. Ze hebben uiteindelijk gestalte gekregen op www.talpa.tv in de functionaliteit van ‘programma gemist’ en op www.rtl.nl/films/rtlvideo.
Op deze internetadressen zijn voor de som van zo’n anderhalve euro per aflevering, dag en nacht Nederlandse dramaseries te downloaden als ‘Van Speijk’, ‘Intensive Care’ of ‘Flodder.’
Wij feliciteren natuurlijk de omroepen met deze nieuwe exploitatievorm. Wij vinden het ook belangrijk dat Nederlandse dramaseries in ruime zin gepromoot en breed in de markt gezet worden. Maar wij hechten er ook veel waarde aan dat de schrijvers van deze series evenredig meedelen in de opbrengsten van deze nieuw aangeboorde markt.
De internetmarkt is erg actueel. Het is eenvoudig te voorspellen dat de tv-zenders in de toekomst de pay-per-view technologie gaan proberen toe te passen op veel meer producties dan de bovengenoemde dramaseries. Het succes van www.uitzendinggemist.nl laat zien dat hier absoluut een markt voor is.
Anders dan je van een omroepmoloch zou mogen verwachten, is de online-exploitatie echter vaak niet goed geregeld. De huidige contracten laten in voorkomende gevallen alle ruimte voor een collectieve regeling voor de schrijvers. Online-exploitatie is vaak schimmig afgedekt in de contracten met de vage term ‘alle mogelijke exploitatievormen’ of wordt zelfs in het geheel niet genoemd. Exploitatie via internet valt ook uitdrukkelijk buiten de scenario-raamovereenkomst (SRO) die het Netwerk Scenarioschrijvers met ondersteuning van LIRA bij de publieke omroepen gesloten heeft.
LIRA vind het erg belangrijk om snel op deze ontwikkeling in te springen en de positie van auteurs in deze kwestie te verdedigen. Wij willen graag met de omroepen om de tafel gaan zitten om voor de scenaristen een collectieve regeling te bedingen. Samen met het Netwerk Scenarioschrijvers hebben wij daartoe een actieplan ingezet dat tweeledig werkt: enerzijds hebben wij alle leden van het Netwerk via een gezamenlijke mailing met LIRA nogmaals benaderd om ons te machtigen voor online-exploitatie. Immers, hoe breder ons mandaat hoe sterker onze positie in de onderhandeling. Anderzijds willen wij een bewustwordingstraject op gang brengen om in de onderhandelingen over de opdrachtvoorwaarden met de omroepen, rechten als online-exploitatie voor te behouden door de ‘LIRA-clausule’ op te nemen in het contract.
Dit laatste is, naar het gevoel van sommige auteurs, soms een heikel punt. Vooral beginnende scenaristen zijn vaak erg voorzichtig om de goede relatie met de opdrachtgever niet te schaden en helaas is de routine ontstaan dat in veel gevallen de opdrachtgevers dicteren hoe het contract er uit moet komen te zien. Mocht u als LIRA-aangeslotene ondersteuning wensen in deze contractuele onderhandelingen, dan kunt u terecht bij het Contractenbureau. Heeft u meer algemene vragen over contractbepalingen of juridische kwesties die voortvloeien uit uw schrijverschap, dan kunt u uiteraard altijd voor advies terecht bij het LIRA-bureau.
Wij zien samen met het Netwerk Scenarioschrijvers met veel vertrouwen de toekomstige onderhandelingen tegemoet en hopen u binnenkort te berichten over het positieve verloop ervan.
SvR