Vergadering van aangeslotenen 2016

Op zaterdag 18 juni vond Lira’s jaarlijkse vergadering van aangeslotenen plaats in De Balie in Amsterdam. Tijdens de jaarvergadering gaven de bestuursleden van Lira een toelichting op het jaarverslag 2015, het gevoerde beleid van 2015 en de aandachtspunten voor het beleid in 2016 en verder. Voor de aanwezige aangeslotenen de gelegenheid om vragen te stellen en hun oordeel over het gevoerde beleid te vellen. De notulen van deze bijeenkomst vindt u op de website van Lira. Daar vindt u ook het jaarverslag terug.

De cijfers

Lira heeft aan de kant van de incasso het beste resultaat sinds jaren behaald. Dit kwam mede door enkele incidentele repartities vanuit met name de thuiskopiegelden. Hierdoor kon het exploitatieresultaat beperkt worden tot een negatief bedrag van € 241.000,-. Dit was een beter resultaat dan voorzien. In de begroting van 2016 wordt echter nog altijd rekening gehouden met hoge juridische kosten, aangezien aan de incassokant niets vanzelf komt.

Na 2013 - waarin het Lira Fonds een verlies van meer dan 9 ton heeft geleden - heeft het Fonds zich voortvarend hersteld. In 2015 werd er een positief resultaat van € 457.000,- behaald, waardoor in 2016 de algemene reserve weer op peil lijkt te komen.

Ontwikkelingen 2015 en verder

In het audiovisuele veld zijn er in 2015 meerdere rechtszaken geweest en is er een convenant met Rodap (producenten, omroepen en kabelexploitanten) gesloten. Door een intensieve lobby voor de nieuwe wet Auteurscontractenrecht en onderhandelingen over een vergoedingsafspraak, die in een convenant is vastgelegd, is de kabelincasso vanaf 2015 na een kort geding weer op gang gekomen.
In de hoger beroep zaak van Rodap en Ziggo tegen Lira over de kabelincasso over het laatste kwartaal 2012 t/m 2014 wordt medio 2016 een tussenarrest verwacht.

In 2015 daalde de leenrechtincasso nog altijd gestaag. Stichting Leenrecht verrichtte een marktverkenning naar de oorzaken van deze terugloop. Door bezuinigingen zijn veel bibliotheekfilialen gesloten en er zijn veel kinder- en jeugdboeken ondergebracht bij scholen. Daarnaast zijn er veel alternatieve bibliotheekvormen opgekomen die geen leenrechtvergoeding afdragen. Het Ministerie van OC&W gaat in 2016 onderzoek doen naar de oorzaak van de dalende uitleningen.

Bij vergoedingsafspraken tussen uitgevers en bibliotheken voor het uitlenen van e-books zijn geen auteursorganisaties betrokken. Dit is één van de redenen dat Lira ervoor pleit om ebooks onder het leenrecht te laten vallen.
In de procedure e-lending onder het leenrecht heeft de Advocaat Generaal van het Hof van Justitie in Luxemburg in juni 2016 advies uitgebracht. Naar zijn mening is er voor het leenrecht geen verschil tussen een digitaal en een papieren boek waardoor het uitlenen van ebooks onder het leenrecht zou kunnen worden gebracht. De conclusie van het Hof van Justitie wordt later dit jaar verwacht.

Eind november 2015 is er door het Hof van Justitie in Luxemburg ook uitspraak gedaan in de HP-Reprobel zaak. Die uitspraak, in combinatie met de nieuwe digitale component in de reprorecht regeling, leidde er toe dat Lira met de uitgevers en Pictoright (auteursrechtorganisatie voor visuele makers) in gesprek is gegaan over een nieuwe toekomstbestendige reprorechtregeling. Er wordt gezocht naar manieren om de nieuwe mogelijkheden te verenigen met een goede regeling voor auteurs. De gesprekken zijn nog gaande.

Freelance journalisten zijn gemiddeld vrij hoog opgeleid, maar de minst betaalde beroepsgroep in Nederland. De tarieven staan nog altijd onder druk en de krantenuitgevers dwingen freelance journalisten via contracten hun auteursrechten weg te geven.
Door journalisten wordt er op een meerdere fronten strijd geleverd, bijvoorbeeld over Blendle. De journalisten in vaste dienst tonen zich niet altijd solidair met freelance collega’s.

Concluderend lijkt de tijd gekomen om in de naaste toekomst Lira’s frequente bezoek aan de rechtbank te verminderen. Er komt een moment dat onderhandelende partijen zonder hulp van anderen met elkaar een deal moeten sluiten. Om de rechtbank op enige afstand te houden is er een alternatief middel: een bindend advies. Zo’n bindend advies is er begin 2016 voor Reprorecht gekomen. Drie hooggeleerde heren bogen zich op verzoek van Lira (auteurs) en het NUV (uitgevers), ondersteund door Stichting Reprorecht, over de verdeelsystematiek en de verdeelsleutel ten aanzien van een nieuwe Bedrijfsregeling. Het was een bijzondere samenloop van omstandigheden dat het bindend adviestraject samen viel met belangrijke ontwikkelingen op auteursrechtelijk terrein. Door toedoen van het Europese Hof in Luxemburg, zal de vergoeding voor het wettelijk verbodsrecht niet meer aan uitgevers uitgevoerd worden. Ook op het gebied van leenrecht heeft dit mogelijk gevolgen.

Bestuur

Tijdens de jaarvergadering nam Willem Asman – na drie jaar penningmeesterschap - afscheid van het Lira bestuur. Hij heeft financieel leiding gegeven aan de moeilijkste periode van het dertig jarig bestaan van Lira waarvoor het Lira bestuur hem zeer erkentelijk is.

Rien Verhoef is door de vergadering van stemgerechtigde aangeslotenen op niet-bindende voordracht van het bestuur benoemd om Willem Asman op te volgen. Rien Verhoef keert terug om het Lira bestuur een ruimere gelegenheid te geven een definitieve opvolger voor Willem Asman te vinden.

Tsead Bruinja is – op bindende voordracht van de VSenV - voor een periode van drie jaar door de vergadering van aangeslotenen herbenoemd.

Inhoudelijk randprogramma

Onder leiding van Lira-bestuurslid Tsead Bruinja vonden er drie presentaties plaats over culturele en sociale projecten die gesteund zijn door het Lira Fonds.
Zo vertelde Bas Kwakman, directeur van de Stichting Poetry International, hoe de subsidie van het Lira Fonds gebruikt wordt door het Poetry International Festival op het gebied van vertalingen en vertaalprojecten. Jose Vriens van het Valentijngenootschap, dat met steun van het Lira Fonds de jaarlijkse Valentijnprijs voor het beste romantische boek uitreikt, deed uit de doeken wat het genootschap betekent voor de schrijfsters van het romantische genre en hun lezers. En tot slot vertelde toneelschrijfster Heleen Verburg over haar werk met en voor jongeren van Theaterwerkplaats NEST aan het stuk Higher Selfie, dat in 2015 subsidie van het Lira Fonds ontving.