Jongeren vieren de liefde voor hun eigen literatuur
Wie dacht dat jongeren niet meer lezen, werd aangenaam verrast tijdens het Young Adult Literature Festival in Utrecht. Ze komen massaal af op hun schrijvende idolen en een discussie tussen BookTokkers. Na afloop gaan ze met tassen vol boeken naar huis.
Tafels vol boeken bij het Young Adult Literature Festival in TivoliVredenburg / foto: Anna van Kooi
Het leven van jongeren speelt zich grotendeels online af, maar bij de vijfde versie van het Young Adult Literature Festival (YALFU) zit de zaal vol. In TivoliVredenburg wordt een hele reeks schrijvende idolen geïnterviewd door Samya Hafsaoui. Zij onderwerpt hen in hoog tempo aan enthousiaste en goed geïnformeerde vragen. Er zijn Nederlandstalige auteurs als Stefan Raatgever, Nadine Swagerman en Rani de Vadder als schrijvers van overzee, onder wie de Canadees-Syrische Zoulfa Katouh en de Amerikaanse Mackenzi Lee.
#BookTok
De paneldiscussie met drie Nederlandse BookTokkers maakt duidelijk hoe belangrijk social media en met name TikTok zijn in het leven van lezende jongeren. Onder de hashtag #BookTok vinden liefhebbers van het Young Adult genre elkaar. Noah de Campos Neto – Booktoknaam @jetweedevader – vertelt: ‘Op school kende ik niemand die Young Adult boeken las en dacht ik dat ik vreemd was. Toen ik op TikTok veel meer mensen vond die van het genre houden, werd lezen opeens normaal.
‘Als een leeftijdgenoot je een boek aanraadt, lees je het wel’
Tussen Carry Slee en Harry Mulisch
Het leuke aan boeken uit het Young Adult genre is dat ze over de leefwereld van de jonge lezers zelf gaan, vinden de digitale ambassadeurs. Noah: ‘De boeken op de verplichte leeslijst op school gaan bijna allemaal over oudere, witte, heteroseksuele mannen en een enkele vrouw. Niet over mij.’
Mylene van Musscher – BookToknaam @lovebooks – deed een literaire master en zit in een leesclub waar uitsluitend ‘echte’ literatuur gelezen wordt. Door BookTok ontdekte ze dat er nog veel meer soorten boeken zijn. ‘Nederlandse jongeren moeten in één keer de sprong van Carry Slee naar Harry Mulisch maken, maar dat is nergens voor nodig. Er zit nog heel veel tussen.’
Collega BookTokker Melissa Pijpers schrijft haar reviews als @melissabooks in het Engels. Dat heeft een praktische reden, legt ze uit, want toen ze begon stond het Young Adult genre in Nederland nog in de kinderschoenen. Daar begint verandering in te komen, maar veel fanatieke lezers kiezen voor Engelstalige boeken. ‘Die zijn eerder beschikbaar en bovendien een stuk goedkoper.’
Blindbookdate
In de zaal mengt een aantal middelbare schooldocenten zich in de discussie. De vraag die hen bezighoudt is hoe ze leerlingen aan het lezen kunnen krijgen. Noah heeft eerst een disclaimer voor ze: ‘Op die leeftijd vind je alles wat de leraar tegen je zegt stom. Dat doe je per definitie niet. Heel irritant, maar zelf was ik ook zo. Maar als een leeftijdsgenoot je een boek aanraadt, raak je wel nieuwsgierig. Laat ze daarom op BookTok iets voor elkaar uitzoeken, bijvoorbeeld.’
Melissa doet docenten het idee aan de hand voor een ‘blindbookdate’: Leg een stapel ingepakte boeken neer, met op een papiertje alleen wat kernwoorden. ‘Zo geef je leerlingen het idee dat ze zelf een boek uitkiezen en zijn ze gemotiveerder om het te lezen.
‘Young Adult boek dicht de kloof tussen Carry Slee en Harry Mulisch’
Tot slot is er een hartenkreet van Mylene: ‘Mogen we eindelijk af van het taboe op audioboeken? Veel leeftijdsgenoten vinden het prettig om te luisteren. Waarom zou dat niet mogen? Alsof een boek opeens geen literatuur meer is als iemand het je voorleest!’
Dat ook het papieren boek nog erg populair is, blijkt na afloop als de bezoekers zich massaal op de tafels van de Utrechtse boekhandel Broese storten en met stapels nieuw leesvoer huiswaarts gaan.
Wat is Young Adult Literature?
Meer nog dan een leeftijdsindicatie, staat Young Adult Literature voor een genre. De verhalen zijn geschreven vanuit het perspectief van een jongere en gaan over opgroeien en het zoeken naar een eigen identiteit. De stijl is toegankelijk. In Nederland krijgt het genre steeds meer aandacht, met onder meer een Boekenweek voor Jongeren en een verkiezing voor het Beste Boek voor Jongeren. De winnaars van 2022 zijn Tom de Cock met Lily en Abi Daré met haar vertaalde boek Het meisje met de luidende stem.
Dit project is mede mogelijk gemaakt door Stichting Lira Fonds.
Linda Huijsmans