Uitreiking van de thrillerprijzen eindelijk weer live

In de prachtige nieuwe bibliotheek in Utrecht troffen thrillerliefhebbers en misdaadauteurs elkaar voor het eerst sinds twee jaar weer in levenden lijve. Verspreid door het hele pand was een keur aan interviews, films, lezingen en speeddates geprogrammeerd, met als hoogtepunt natuurlijk de uitreiking van vier grote prijzen, waaronder de Gouden Strop voor beste Nederlandstalige spannende boek.

Presentator Jaap Jongbloed bouwt de spanning op | Foto: Jelmer de Haas

De ontvangstbalie in de grote hal van het majestueuze, voormalige postkantoor aan het Neude in Utrecht is in stijl afgezet met gele tape in dreigende taal: crime scene, do not cross.
Een crime scene is het zeker deze avond, maar op een positieve manier. Over alle verdiepingen van de Neudebieb heen zijn korte sessies te bezoeken.

Amsterdam als decor
Bijvoorbeeld het interview van Michael Berg met Baantjerschrijver Peter Römer – hij heeft er inmiddels 21 op zijn naam staan – en Gerrit Barendrecht, wiens De Russische connectie op de shortlist voor de Gouden Strop terecht is gekomen. Voor beide schrijvers vormt Amsterdam het decor voor hun verhalen, maar toch ook weer niet, legt Peter Römer uit: ‘Het hoofdbureau van politie waar Baantjer werkt, ligt aan de Warmoesstraat op de Wallen in Amsterdam. In werkelijkheid is dat bureau al ruim vijftig jaar gesloten. Er zit nu een coffeeshop ofzo, denk ik. De Baantjer-verhalen spelen zich in een herkenbaar, maar toch denkbeeldig Amsterdam af.’

Een kwart van alle thrillers zijn in het Nederlands geschreven

Krantenarchieven
Gerrit Barendrecht gaat nog een stap verder, door zijn boeken in het Amsterdam van de negentiende eeuw te situeren. Details uit die tijd haalt hij uit krantenarchieven: ‘Een ingezonden brief van een man die zich ergert aan te laag hangend reclamebord, geeft een prachtig inkijkje in wat mensen toen bezighield.’ Ook de hoofdpersoon – een vrouwelijke journalist – heeft hij via de archieven “ontmoet”.

Goede thrillers
Peter Römer won nog nooit een prijs, maar vindt het bestaan ervan erg belangrijk. ‘Je hoopt dat mensen zich daardoor realiseren hoeveel goede thrillers er in het Nederlands geschreven worden.’ Dat die ook daadwerkelijk worden gekocht, bewijzen de cijfers; een kwart van alle thrillers die momenteel verschijnen zijn oorspronkelijk in het Nederlands geschreven.

Cold cases
Door naar de echte misdaad. Twee roltrappen hoger geeft Bureau Dupin inzicht in hun innovatieve methode om cold cases op te lossen: de wisdom of the crowd. Roel Simon en Iris van Cruchten laten hun website zien waar met medewerking van de familie, politie en openbaar ministerie gedetailleerde informatie uit het onderzoek naar de dood van Marja Nijholt te vinden is. Iedereen die wil kan daarmee aan de slag. Via afleveringen van hun podcastserie De Nieuwjaarsmoord houden ze betrokkenen op de hoogte van de ontwikkelingen.

De wisdom of the crowd is een vernieuwende manier van opsporing

Het is een vernieuwende manier van opsporing. ‘Wij hebben de tijd en alles gebeurt door vrijwilligers’, verklaart Roel Simon het grote verschil met het politieonderzoek. En er is nog een voordeel: ‘Doordat wij buitenstaanders zijn, kijken we met een andere blik dan een getrainde politieonderzoeker en dat levert vaak nieuwe ideeën op.’
In het najaar van 2022 verschijnt er een vierdelige documentaireserie over de aanpak van Bureau Dupin op Videoland.

Belangrijkste thrillerprijzen
Nog weer een trap hoger begint in een bomvolle grote zaal de uitreiking van de vier prijzen van de avond. Stipt op tijd gaat de deur dicht, de laatkomers worden naar de grote schermen beneden in de hal verwezen. Daar is te zien hoe Jaap Jongbloed de spanning vakkundig opbouwt door alle genomineerden kort te interviewen voordat hij tot de bekendmaking overgaat. Opvallend is dat debutant Bas Haan – bekend als onderzoeksjournalist en vooral van de Deventer Moordzaak - voor maar liefst drie prijzen genomineerd is. Hij gaat er vandoor met de Schaduwprijs voor zijn thriller Lenoir.
De Hebban Thrillerprijs krijgt dezelfde winnaar als vorig jaar: Anya Newierra voor haar boek De Camino. De Zilveren Strop, voor het beste spannende verhaal, gaat naar Marjolein van der Gaag.
En dan is het tijd voor de hoofdprijs. Van de vijf genomineerden ontbreekt er eentje vanwege ziekte en uitgerekend zij wint– voor de tweede keer in haar carrière – de Gouden Strop: Marion Pauw met Vogeleiland. Schrijfster Susan Smit nam namens haar zieke collega de prijs in ontvangst.

Een livestream van de prijsuitreiking is online terug te kijken.

De NBD Biblion Gouden Strop & Schaduwprijs worden financieel mede mogelijk gemaakt door Stichting Lira Fonds.

Linda Huijsmans