Prijsuitreikingen in coronatijd

Ieder jaar worden er vele prijzen uitgereikt in de culturele sector. Sinds Nederland half maart in een intelligente lockdown raakte, werden de feesten één voor één afgezegd. Maar de organisatoren zijn creatief. Van radio-uitzendingen en livestreams tot heel veel geduld; iedereen zoekt zijn eigen manier om het feestje toch te vieren.

De Tegel voor beste journalistieke producties werd dit jaar ook digitaal uitgereikt | Foto: Roos Kirsten

Een afgeladen zaal vol opgewonden geroezemoes. De Kift die de eerste klanken van het Roverslied inzet, zenuwachtige genomineerden op de eerste rij, het applaus dat opklatert als de juryvoorzitter dan eindelijk de winnaar bekend maakt. Zo had de 33^e uitreiking van de Woutertje Pieterse Prijs eruit moeten zien. In plaats daarvan draaide Frits Spits in zijn radioprogramma De Taalstaat een opname van het traditionele Roverslied van Multatuli, een eerbetoon aan roekeloos dichterschap. ‘We doen ons best om de prijs de glans te geven die het verdient.’

Rode koontjes
Prijsuitreikingen in coronatijd doen een groot beroep op de creativiteit en het improvisatievermogen van de organisatoren. Alles is anders en toch zijn er winnaars en is het feest. De juryvoorzitter van de Woutertje Pieterse Prijs voor het beste Nederlandstalige jeugd- of kinderboek las het juryrapport bij Frits Spits op de radio voor. Het boek Uit Elkaar van Bette Westera en illustrator Sylvia Weve ging er met de Woutertje Pieterse Prijs vandoor en Frits Spits belde ze om te horen hoe ze erbij zaten. ‘Ik zit met gestifte lippen en rode koontjes aan mijn werktafel’, antwoordde illustrator Sylvia Weve. 

Groot bereik
Later hebben de beide winnaars elk in hun eigen huis een tompouce gegeten. ‘Sylvia en ik zijn erg van de terrasjes’, vertelt Bette Westera. ‘Daar spreken we af en dan gaan we samen brainstormen. Dat gaat nu niet en dat missen we enorm.’  
Frits Spits voelde zich zeer vereerd dat de Woutertje Pieterse Prijs zijn radioprogramma had uitverkoren voor de prijsuitreiking. ‘Het is natuurlijk niet hetzelfde, maar ik vind het goed dat het zo opgelost is. De radio heeft een groot bereik en ik denk dat dit jaar meer mensen dan ooit gehoord hebben wie de prijs gewonnen heeft.’ 

Tegels in de achterbak
Martijn Kirsten organiseert de uitreiking van de Tegel voor de elfde keer, maar nooit eerder is hij met een kofferbak vol Tegels naar de winnaars toegereden. ‘Dit jaar zal dat wel moeten, want de uitreiking is een volledig online gebeuren.’

De prijs voor de beste journalistieke producties van het jaar vindt niet plaats in een stampvolle Schouwburg in Den Haag. In plaats daarvan zit de voorzitter met een presentator in een kleine studio. Het uitgebreide programma - met lezingen voor studenten journalistiek, een Oscar-achtige presentatie met filmpjes en toespraken – maakt plaats voor een korte toelichting van de jury. Geen Lee Towers of Wende Snijders voor een muzikale omlijsting, geen Peter Pannenkoek of andere cabaretier die de journalisten een spiegel voorhoudt over hun vak.

Online uitreiking
Niet ideaal dus, maar er was de organisatoren veel aan gelegen om de prijsuitreiking niet helemaal af te blazen. Marijn Kirsten: ‘43 Juryleden hebben zich over ruim 450 inzendingen gebogen. Ze hebben daar weken van hun vrije tijd aan besteed en uiteindelijk in dertien categorieën een winnaar aangewezen. We wilden het noch de jury, noch de deelnemers aandoen om de uitreiking dit jaar over te slaan.’
De bekendmaking van de Tegels 2019 was te volgen via twee livestreams op www.detegel.info.
Dat de Tegels zelf pas later komen, is geen probleem, zegt Martijn Kirsten. ‘Uiteindelijk zijn die dingen niet het belangrijkst. Dat is de eer dat je volgens vakgenoten de beste journalistieke productie van het jaar hebt gemaakt.’

Culturele beleving
Geen radio, niet digitaal, maar gewoon de geplande, fysieke bijeenkomst, maar dan wat later. Dat wordt de uitreiking van de Gouden Ganzenveer aan Abdelkader Benali dit jaar. Dat kan ook niet anders, zegt organisator Annechien Visser. ‘De winnaar van de Gouden Ganzenveer wordt geëerd vanwege zijn of haar verdiensten voor de Nederlandse taal. Hij mag zelf het programma samenstellen en zo laten zien waar hij mee bezig is en wat hij belangrijk vindt. De avond is daarom niet alleen een feestje voor de winnaar, maar een culturele beleving voor het hele boekenvak’, stelt ze.

Hamlet in Nieuw-West
Op 2 april 2020 zou Abdelkader Benali de prijs in ontvangst nemen. Hij hertaalde de Hamlet en plaatste de setting van het verhaal naar Amsterdam Nieuw West. Acteurs van De Toneelmakerij zouden een scène komen spelen en scholieren uit Nieuw West waren als special guests uitgenodigd om te komen kijken. ‘Dat is niet te vervangen door een digitale opname’, zegt Visser. Daarom werd besloten het evenement te verschuiven. Eerst naar 3 juni, daarna naar 7 september, al weet niemand nog of het dan wel door kan gaan en zo ja, in welke vorm. Maar dat het feestje dit jaar nog plaats zal vinden staat voor Visser als een paal boven water. ‘Dat moet gewoon. Al wordt het december!’
Hoe die avond eruit gaat zien was in juni nog erg onzeker. ‘Samen tasten we in het Corona-duister’, lacht ze. ‘Ik dacht altijd dat ik goed was in vooruitkijken, maar dit heb ook ik niet zien aankomen.’

Linda Huijsmans