editie 8 / september 2002

Lira en de Nederlandse auteur: aangesloten of niet?

Dit verhaal begint meteen vaak voorkomend misverstand. Auteurs die via de Stichting LIRA leenrechtuitkeringen ontvangen, menen soms dat zij bij de Stichting LIRA aangesloten zijn. Dat is vaak niet het geval. Er zijn meer dan 10.000 auteurs die van LIRA geld ontvangen; van hen zijn er ca.2000 bij LIRA aangesloten.

LIRA kent drie soorten auteurs met wie ze relaties onderhoudt: de auteur die bij LIRA is aangesloten; de auteur die is aangesloten bij LIRA en die stemrecht heeft in de aangeslotenenvergadering; en tenslotte :de auteur die niet bij LIRA is aangesloten, maar wel geld van LIRA ontvangt, zoals de auteur die van LIRA alleen leenrechtgelden ontvangt.

 

Om aangeslotene van de Stichting LIRA te worden dient de auteur een aansluitingscontract te tekenen. Het contract kan bij LIRA opgevraagd worden. In dat aansluitingscontract draagt de schrijver of vertaler een beperkt aantal auteursrechten in beheer aan LIRA over, met als kern: zijn kabelrechten. Na die overdracht is de auteur aangesloten bij LIRA (of aangeslotene van LIRA). Aan die aansluiting bij LIRA zijn geen kosten verbonden. Alleen een handtekening onder een overeenkomst met LIRA volstaat.

 

Om te kunnen stemmen tijdens de jaarlijkse ledenvergadering moet een auteur niet alleen aangesloten zijn, maar ook enig financieel belang bij LIRA hebben. Dat financiële belang kan komen uit kabelrechtgelden, thuiskopiegelden, leenrechtgelden of andere auteursrechtelijke vergoedingen die LIRA voor de auteur uit de markt haalt. Een aangeslotene die wil promoveren tot de status van een stemrechthebbende aangeslotene, moet statutair gedurende drie aaneengesloten kalenderjaren tenminste gemiddeld 10 euro per jaar van LIRA hebben ontvangen. Dat is dus heel weinig en mag nauwelijks als een hinderlijke barrière gelden. Met die regel wordt voorkomen dat pro-forma-aangeslotenen zonder enig materieel belang blij LIRA hun wil op zouden kunnen leggen aan auteurs die daadwerkelijk enig inkomen via LIRA verwerven.

 

Naast de aangeslotene en de stemrechthebbende aangeslotene zijn er auteurs, vooral leenrechtgeld-ontvangers, die met LIRA geen enkele contractuele relatie onderhouden. Dat is goed en kan best zo blijven, maar aan professionele of semi-professionele auteurs zou ik toch het advies willen geven zich bij LIRA aan te sluiten. Het kost niets en in het beste geval levert het iets op. Ik kwam kort geleden nog een cabaretier tegen die de aanbetaling voor zijn eerste koophuis had kunnen financieren uit de kabelgelden die hij van LIRA ontving. Zo’n hoog bedrag zal niet voor iedereen weggelegd zijn, maar je weet maar nooit.

 

KH