editie 30 / december 2009

Lira Scenarioprijs 2009

Op donderdag 10 september vond in het West‑Indisch Huis te Amsterdam de uitreiking plaats van de Lira Scenarioprijs 2009. Deze tweejaarlijkse 'eigen' prijs van de Stichting Lira, bekostigd uit het Lirafonds, werd voor de negende maal uitgereikt, ditmaal in het genre satire.

Kandidaten voor de Lira Scenarioprijs waren dit jaar scenarioschrijvers van satirisch televisiedrama, vertoond door de Nederlandse publieke en commerciële omroepen in de periode van 2005 tot en met 2008.

De jury bestond uit Hedy d'Ancona, oud minister van Welzijn, Volksgezondheid en Cultuur (voorzitter), Jean Pierre Geelen, televisiecriticus bij de Volkskrant, Walter van der Kooi, publicist en televisierecensent van De Groene Amsterdammer en Peter Römer, televisieproducent/regisseur en scenarioschrijver.

Eerdere winnaars van de Lira Scenarioprijs waren Wim T. Schippers, Arthur Japin, Ger Beukenkamp, Tamara Bos, Maria Goos, Mieke de Jong, het duo Alma Popeyus en Hein Schütz en Frank Ketelaar.

De jury had drie programma's genomineerd toevallig of niet alle uitgezonden door de

VPRO:

Toren C, geschreven door Maike Meijer en Margôt Ros

Draadstaal, geschreven door Dennis van de Ven, Jeroen van Koningsbrugge en Nico Dijkshoorn

Klein Holland, geschreven door Karen van Holst Pellekaan, Martin van Waardenberg en Johan Timmers

Voorafgaand aan de uitreiking werd traditioneel de Lira lezing gehouden, dit jaar door cabaretier Micha Wertheim, die onder de titel Satire in het tijdperk van manische reproduceerbaarheid met een analytisch spervuur het thema satire op de korrel nam.

Eerder op de middag hadden Frank Houtappels (Camping het Vrije Schaep) en Job Gosschalk een masterclass scenarioschrijven gegeven.

Draadstaal

Dennis van de Ven (1973) is schrijver, acteur, regisseur en televisiemaker. Op televisie was en is hij te zien in Kannibalen (BNN, 2006), Grenzeloos (NOX, 2007) en Draadstaal (VPRO, 2007 heden). Met Jeroen van Koningsbrugge vormt hij het muzikale cabaretduo Jurk!. Ook schreef hij columns voor de Spits!

Jeroen van Koningsbrugge (1973) is acteur, presentator, cabaretier en zanger. Hij is bekend als lid van de improvisatiegroep De Lama's en als teamcaptain in het tv programma Ik hou van Holland (RTL 4). Daarnaast is hij zanger in de rockband ZEUS, wat hij als zijn ware passie beschouwt.

Van de Ven en Van Koningsbrugge zijn al jaren bevriend en werken geregeld samen, voor en achter de schermen. Zo bedachten ze Nieuw Dier (Talpa, 2006), een sketchprogramma dat weleens als de voorloper van Draadstaal wordt beschouwd.

Nico Dijkshoorn (1960) is columnist, dichter en schrijver. Hij schreef onder meer teksten voor Café de Wereld en de satirische nieuwsquiz Dit was het nieuws. Hij is wekelijks te gast in De Wereld Draait Door, waarin hij actuele gedichten schrijft en deze direct voordraagt.

Klein Holland


 Regisseur en schrijver Johan Timmers (1961) maakte diverse VPRO series, waaronder Kleine Pauze, Nieuwe Ouders en Klein Holland (1 en 2). Hij schreef en regisseerde stukken voor het Nationaal Toneel en het RO Theater en voltooide onlangs de opnamen van zijn speelfilmdebuut, Vreemd Bloed, een film naar een scenario van Maria Goos over drie generaties uit een slagersfamilie.

De veelzijdige Martin van Waardenberg (1956) vormde in de jaren tachtig en negentig een cabaretduo met Wilfried de Jong en maakte toen furore met zes unieke theaterprogramma's waarin fysieke en agressieve humor de boventoon voerde. Nadien ontpopte Van Waardenberg zich vooral tot acteur   de Majoor in de serie en film Loenatik, de boze Buurman Baasje in Sesamstraat   en schrijver, onder meer voor het Rotterdamse jeugdtheater Hofplein en de VPRO serie Klein Holland.

Karen van Holst Pellekaan (1955) begon haar acteercarrière met een rol in de bekende VPRO  jeugdtelevisieserie De Freules. Daarna volgden onder meer rollen in Het Zakmes (1992), Unit 13 (1996) en Klein Holland (2006). Ook speelde ze in films als Lang Leve de Koningin (1995) en Loenatik (2002). Als scenarioschrijver schreef ze scenario's voor onder meer de telefilm De Avondboot, de televisiefilm Zwijnen en de VPRO series Kleine Pauze, Nieuwe Ouders, Loenatik en Klein Holland.

Toren C

Maike Meijer (1967) ontving in 1993 als meest belovende student van de toneelacademie

Maastricht de Henriette Hustinxprijs. Ze speelde en schreef onder meer bij de Paarden­ka­the­draal, Carver, het Nationaal Toneel en de Theatercompagnie. Ze presenteerde het televisieprogramma Living Stone (VARA) en had een rol in de serie Luifel en Luifel. Ook maakte ze deel uit van Radio Bergeijk (VPRO).

Margôt Ros (1965) studeerde aan de Academie voor Kleinkunst in Amsterdam. In 2001 won ze de Colombina voor haar rol in Onder Mannen bij het NNT. Daar ook maakte ze de zeer succesvolle voorstelling Onder Vrouwen, samen met Bodil de la Parra en Wimmie Wilhelm. Bij Orkater maakte ze onder meer de voorstellingen Slangenvel en Ik. Ook maakte ze cabaret met Erik van Muiswinkel en speelde ze in Radio Bergeijk.

Tot winnaar van de LIRA scenarioprijs 2009 koos de jury Toren C, dat 'vernieuwend, geestig, knap van taal, schaamteloos, onbarmhartig en in zijn beeldende kracht uitgesproken des televisies ' werd genoemd.

Toren C vertelt over een bedrijvencomplex waarin zich een privékliniek, een sauna, een Japans restaurant en op de dertiende verdieping een manege bevinden. Er werken mensen die elkaar niet hebben uitgezocht. Zoals op elke werkvloer leidt dat tot spanningen en pijnlijke situaties. In sketchvorm passeren scènes en types die, extreem en absurdistisch, veel over menselijk tekort, machtsstrijd en  misbruik, arrogantie, modieuze flauwekul duidelijk maken.

In haar rapport zegt de jury onder meer over Toren C: 'De productie moet het uiteraard van taal hebben, maar is tegelijk uitgesproken beeldend. Kijken is minstens zo belangrijk als luisteren. Toren C onderscheidt zich het meest van de andere genomineerden door een uitgesproken vrouwelijk perspectief. De maaksters en hun personages gooien de vrouwelijkheid er met geweld in, van lijf tot vals gedrag. Met illusies over de vrouw als betere menssoort maken ze korte metten.'

De winnaars, die hun geluk over hun nominatie al niet op konden, ontvingen samen 15.000 euro en straalden na het feestdiner 's avonds laat nog na bij Pauw en Witteman.

Ga voor alle informatie, inclusief het integrale juryrapport en de Lira lezing van Micha Wertheim, naar www.lirascenarioprijs.nl.

RV