Een woord van de voorzitter (30)

Waar in kort tijdsbestek heel veel creaties van heel veel makers worden gebruikt, zoals in bibli­otheken en bij omroepen, kunnen collectieve beheersorganisaties zoals Lira een nuttige functie vervullen. Zij kunnen de toestemming tot gebruik (licenties) op een eenvoudige manier regelen, de afgesproken vergoeding incasseren en de verdeling van de te betalen vergoeding aan indivi­duele rechthebbenden van de instellingen overnemen. Daarmee zijn dit soort massa-ge­bruikers snel en goed geholpen en wordt de intentie van het auteursrecht - de maker dient voor het gebruik van zijn werk te worden betaald - volledig gehonoreerd.

Soms is het de wetgever zelf die collectieve vertegenwoordiging van rechthebbenden dwingend oplegt zoals bij de kabelrechten (artikel 26 Auteurswet). Het gekke is dat die collectieve vertegenwoordiging in de kabel bestreden wordt door de Nederlandse Publieke Omroep die sinds de NPO een alliantie is aangegaan met distributiebedrijven op het terrein van de kabel, de eigendomsoverdracht van kabelrechten eist van schrijvers van dramaproducties voor publieke omroepen. Daar zitten ongetwijfeld financiële motieven achter, al wordt dat ontkend. Het gevolg van zo=n afgedwongen overdracht kan zijn dat schrijvers geen aanspraak meer kunnen maken op heel veel kabelgeld dat als auteursrechtelijke vergoeding door kabelabonnees trouw aan de kabelexploitant wordt betaald.

Maar dan moet eerst Lira nog door de bocht en dat zijn we dus niet van plan.

Lira is een organisatie waarmee redelijk te praten valt, maar de manier waarop de taskforce-rechten van de NPO, speciaal geformeerd om hier en daar een ruggetje te breken, geprobeerd heeft een eenzijdig vastgestelde visie aan haar gesprekspartners op te dringen, slaat alles wat ik als onderhandelaar voor de scenarioschrijvers in Hilversum de laatste 35 jaar heb meegemaakt.

En de regering maar schrijven dat 'De publieke omroep (NPO) dit jaar het initiatief [heeft] genomen om, in overleg met alle betrokken partijen, te komen tot een uniform rechtenbeleid en tot herstructurering van de wijze waarop de auteursrechten in de productie  en distributieketen worden geregeld. De herstructurering moet resulteren in een effectiever, doelmatiger en transparanter systeem dat recht doet aan de belangen van de omroepen, kabelexploitanten, producenten en makers.'*

Let wel even op de volgorde waarin de belanghebbenden genoemd worden.

Dat worden dus nog hevige en interessante tijden. Of misschien wel hevig interessant.

KEES HOLIERHOEK, voorzitter Stichting Lira

*) Uit de ‘Kabinetsreactie [op het] rapport [van de] parlementaire werkgroep auteursrecht,’ kenmerk dds 5621176 d.d. 30 oktober 2009.