Een woord van de voorzitter (13)

Publicaties op het internet confronteren menige professionele auteur met de problematiek van het internettarief. Wat moet er voor vergoeding gevraagd worden voor de publicatie van een gedicht, een lezing, een verhaal, een uiteenzetting, een toelichting?

Een antwoord valt gemakkelijker te geven naarmate het gebruik van een internetpublicatie een duidelijker commercieel doel heeft, zoals bijvoorbeeld vaak bij internationale databanken met wetenschappelijke artikelen het geval is. Als er iets verdiend wordt, als er inkomsten zijn, kunnen auteurs hun vergoeding bijvoorbeeld percentueel daaraan verbinden. Maar als er geen commercieel doel is, als er geen inkomsten met de publicaties gegenereerd worden, als de doelstelling vooral van ideële aard is, is het voor een auteur soms moeilijk om tot een vraagprijs te komen. Vanwege het niet-commerciële doel staat hij tegelijk vaak onder druk zijn teksten gratis ter beschikking te stellen, en vanwege de afwezigheid van een mechanisme waarmee inkomsten worden gegenereerd, kan hij zijn beloning moeilijk ergens op baseren.

Een feit is intussen wel dat tal van andere professionele medewerkers aan de internetpublicatie gewoon hun professionele beloning krijgen, en dat er vaak wel degelijk inkomsten worden verworven met ideële internetpublicaties. Want ook bijvoorbeeld subsidies vormen een bron van inkomsten die relevant zijn voor het bepalen van de hoogte van een passende vergoeding voor auteurs.

Het is vooral binnen de Vereniging van Letterkundigen dat er op het ogenblik intensief nagedacht wordt over tarieven voor publicaties op het internet. Onderhandelingen worden voorbereid over de voorwaarden, vooral ook financiële voorwaarden, waaronder organisaties die werkzaam zijn zonder commercieel oogmerk, teksten op internet zouden mogen gebruiken.

Dat is nog slechts een voorbode van wat ook voor LIRA ongetwijfeld van groot belang zal worden: duidelijke, met publicerende partners overeen te komen regels voor de vergoedingen voor publicaties op het internet . Dat het daarbij gaat om teksten van zeer uiteenlopende aard in sterk wisselende omstandigheden door instanties die er heel verschillende doelstellingen op nahouden, maakt het onderwerp op zijn minst net zo gecompliceerd als bij papieren publicaties het geval is.

In veel gevallen zullen auteurs zelf, eventueel op grond van een aantal basisafspraken, hun zaken kunnen regelen. Vraagt de regeling om collectieve uitvoering, zoals bij de LiteROM, dan lijkt er ook een rol voor LIRA weggelegd.