Rechtshulp in hoofdlijnen

Aangeslotenen van de Stichting LIRA kunnen evenals leden van de Vereniging van Schrijvers en Vertalers (VSenV) als schrijver of vertaler in professionele geschillen onder voorwaarden een beroep doen op financiële steun van de Stichting Rechtshulp Auteurs.

Lid van de VSenV wordt men via een lidmaatschap van een van haar drie afdelingen: de VVL, het Netwerk Scenarioschrijvers en de FreeLancersAssociatie. Aangeslotene van de Stichting LIRA wordt men door een aansluitingscontract met de Stichting LIRA te ondertekenen.

 

De Stichting Rechtshulp Auteurs werkt overigens niet als een verzekeringsmaatschappij. Aansluiting bij LIRA biedt geen juridisch hard te maken aanspraak op financiële steun. Financiële steun is afhankelijk van een besluit van het bestuur van de Stichting Rechtshulp dat daartoe het verzoek om steun toetst aan het Rechtshulp-reglement. 

 

Als het bestuur van Rechtshulp van oordeel is dat de voorgelegde zaak financiële ondersteuning verdient, wordt de hulpzoekende auteur in eerste instantie meestal voor een  gratis advies verwezen naar een met Rechtshulp samenwerkende advocaat of een andere deskundige. Zo'n eerste advies van beperkte omvang bestaat veelal uit een persoonlijk gesprek tussen de auteur en de advocaat, vaak gevolgd door een brief van de advocaat aan de wederpartij in het conflict.

 

Wordt het conflict langs deze weg niet opgelost en wenst de auteur verdere stappen te ondernemen, dan kan de auteur het bestuur van Rechtshulp verzoeken om een voortzetting van de zaak financieel te ondersteunen. Aan de hand van het advies van de betrokken advocaat, inclusief een door hem op verzoek van de auteur opgestelde raming van de kosten van de volgende stap, besluit het bestuur vervolgens op grond van een aantal overwegingen of het de financiële ondersteuning van een gerechtelijke procedure zinvol acht. 

 

Het bestuur let daarbij allereerst op een aantal formele criteria: is de hulpzoekende auteur wel lid of aangesloten, en sinds hoe lang? Want geschillen die zijn ontstaan vóór het begin van het lidmaatschap, worden bijvoorbeeld niet ondersteund. En kunnen we wel  spreken van een echt professioneel geschil? En betreft het conflict wel het soort werken en activiteiten dat de Stichting Rechtshulp Auteurs tot haar werkterrein rekent of ligt het daar te ver vanaf?

 

Is dat eerste formele station eenmaal met succes gepasseerd, dan wordt er verder vooral gelet op het belang van de zaak voor de beroepsgroep, het belang van de zaak voor de aanvrager, de kans op succes, dit bij voorkeur op grond van een voorliggend oordeel van de advocaat die het eerste advies heeft uitgebracht, de met de zaak verbonden kosten in verhouding tot het belang voor de beroepsgroep en voor de aanvrager, de vraag of de aanvrager volgens de adviezen van zijn beroepsorganisatie heeft gehandeld en bijvoorbeeld een model- of standaardcontract heeft gebruikt, alsook andere elementen die naar het oordeel van het bestuur van belang zijn voor het nemen van een weloverwogen beslissing.

 

Voor financiële ondersteuning in een gerechtelijke procedure moeten aangeslotenen van LIRA op zijn minst een jaar lang aangesloten zijn bij LIRA. Voor het verkrijgen van een advies geldt deze voorwaarde niet.

 

Aangeslotenen van LIRA dragen in een gerechtelijke procedure, niet bij een advies, een eigen risico van fl. 500,-. Dit eigen risico komt te vervallen, zodra deze schrijvers en vertalers  besluiten lid te worden van de VVL, het Netwerk Scenarioschrijvers of de FLA en de daarbij horende contributie (in het jaar 2001: fl. 360,- ) hebben overgemaakt.

 

Voor alle ondersteunden geldt een eigen risico van 5% van de door Rechtshulp betaalde kosten. Dwangsommen en eventueel opgelegde schadevergoedingen komen voor rekening van de persoon die door Rechtshulp wordt ondersteund.

 

Als de hulpzoekende auteur uit de gerechtelijke procedure inkomsten verwerft van meer dan tienduizend gulden, is hij verplicht - naast het gewone eigen risico van 5% - over het bedrag boven de tienduizend gulden een percentage van 10% aan de Stichting Rechtshulp terug te betalen. Die terugbetaling kan overigens nooit meer bedragen dan de totale kosten die de Stichting Rechtshulp heeft gemaakt.

 

Naast het eerste gratis advies en de financiële ondersteuning van een gerechtelijke procedure kan Rechtshulp aan de hulpzoekende auteur ook het aanbod doen als stichting zelf schriftelijk bij de wederpartij te interveniëren. Dat wil soms ook nog wel eens leiden tot een snelle oplossing van het conflict.

 

Nog in ontwikkeling zijn andere manieren om een conflict op te lossen. Daarbij moet men denken aan arbitrage (kostbaar en nogal formeel), bindend advies (minder kostbaar en minder formeel) en mediation, in goed Nederlands: bemiddeling, waarbij een mediator niet zijn visie oplegt aan de strijdende partijen, maar probeert hen te brengen tot een compromis dat uit henzelf voortkomt, dat voor beiden aanvaardbaar is en dat zich verdraagt met het Nederlandse recht.

 

Bij een conflict tussen aangeslotenen of leden onderling kunnen voor beiden de kosten van een bindend advies vergoed worden.

 

De voorwaarden waaronder toegang tot Rechtshulp wordt verkregen en hulp wordt verleend, worden opgesomd in het reglement van de Stichting Rechtshulp. Daarvan bestaat tevens een geparafraseerde versie. Het LIRA-bureau kan bemiddelen bij het verkrijgen van deze teksten. Ook verzoeken om hulp lopen voor LIRA-aangeslotenen via het LIRA-bureau. 

 

Het bestuur van Rechtshulp bestaat voor de helft uit personen die zijn aangewezen door de Stichting LIRA, voor de andere helft uit personen aangewezen door de Vereniging van Schrijvers en Vertalers (VSenV).  De geldmiddelen van Rechtshulp zijn afkomstig van LIRA. 

 

Aan de tekst van de hier gegeven samenvatting van het reglement kunnen geen rechten worden ontleend.

 

KH