Wat doet de stichting rechtshulp auteurs niet?

De Stichting Rechtshulp Auteurs biedt financiële steun aan schrijvers en vertalers die in een professioneel geschil verwikkeld raken. Die financiële steun geldt primair de kosten van een advocaat. Er wordt van deze dienstverlening een redelijk frequent gebruik gemaakt door degenen die er toegang toe hebben: lira-aangeslotenen en leden van de Vereniging van Schrijvers en Vertalers (vsenv). Maar daarbij blijkt meteen ook dat er misverstanden bestaan.

Het grootste misverstand betreft de kennis van wat onder een lira-aangeslotene moet worden verstaan. Soms denken en zeggen auteurs die leenrechtgeld van lira ontvangen, dat ze bij lira aangesloten zijn. Dat kan, maar vaak ook is dat niet het geval. Er zijn globaal tegen de 2.000 lira-aangeslotenen en tegen de 10.000 leenrecht-ontvangenden. Die verschillen in getal duiden op een verschil in hoedanigheid.

Een auteur die bij lira aangesloten is, heeft een aansluitingscontract met lira getekend. Daarin vertrouwt hij bepaalde auteursrechten, zoals kabelrechten, ter exploitatie aan lira toe. Na het tekenen van dat contract is hij aangesloten bij lira en ontvangt hij van lira in voorkomende gevallen gelden die uit het beheer van zijn rechten en aanspraken voortvloeien. lira-aangeslotenen hebben toegang tot de jaarlijkse vergadering van aangeslotenen, waarop het beleid wordt besproken. Om bevoegd te zijn tot het uitbrengen van een stem in de bestuursverkiezingen moet een lira-aangeslotene volgens de statuten ‘uit hoofde van zijn aansluitingscontract aan inkomsten een bedrag van gemiddeld tenminste vijfentwintig gulden (ƒ 25,–) per jaar hebben genoten gedurende drie aaneengesloten kalenderjaren.’

Iemand die alleen leenrechtgelden van lira ontvangt, is daarmee nog geen lira-aangeslotene. Hij heeft ook geen toegang tot de Stichting Rechtshulp Auteurs noch tot een aantal andere voorzieningen. Met andere woorden: het kan bijzonder aantrekkelijk zijn je aan te sluiten bij lira, omdat aansluiting bij lira niets kost. Alleen een handtekening onder een contract waarin lira de bevoegdheid krijgt gelden te incasseren voor rechten, zoals kabelrechten, die je als individu toch niet te gelde kunt maken. 

Om een ander vaak voorkomend misverstand uit de wereld te helpen: de Stichting Rechtshulp Auteurs procedeert niet zelf. Rechtshulp geeft onder voorwaarden alleen financiële steun aan procedures van degenen die de hulp van Rechtshulp inroepen. Je kunt dus niet achterover gaan zitten om af te wachten wat Rechtshulp voor je doet, want Rechtshulp doet niets anders dan een advocaat en geld ter beschikking stellen. Je procedeert zelf en je bent financieel bij de kosten en emoties van een procedure betrokken – in financiële zin voor meestal niet meer dan 5% van de advocaat- en bijkomende kosten, maar emotioneel dus voor 100%.

Rechtshulp ondersteunt ook geen geschillen die buiten het werkterrein van de beroepsvereniging Vereniging van Schrijvers en Vertalers (vsenv) of de Stichting lira vallen. Dat werkterrein kan kort samengevat worden als omvattend alle werken in auteursrechtelijke zin die in woorden geschreven zijn door makers in de zin van de Auteurswet 1912, meer speciaal door schrijvers, publicisten, vertalers en bewerkers.

Rechtshulp ondersteunt geen juridische adviezen of gerechtelijke procedures die niet met de uitoefening van het vak van schrijver, publicist, vertaler, bewerker en dergelijke te maken hebben.

Rechtshulp ondersteunt ook geen gerechtelijke procedures over spelletjes-formats of reality-tv-formats en dergelijke, omdat die buiten het werkterrein van de beroepsvereniging vsenv en de Stichting lira liggen. Er wordt door lira niet voor geïncasseerd en ook niet uitbetaald. Wel behoren drama-formats tot het werkterrein. Die liggen vaak ten grondslag aan bijvoorbeeld tv-series waarvoor lira wel incasseert en verdeelt.

Rechtshulp ondersteunt geen andere zaken dan juridische adviezen, gerechtelijke procedures en boekhoudkundige onderzoeken door een accountant, dit laatste in het kader van een ernstig geschil over afrekeningen.

Rechtshulp ondersteunt geen lopende gerechtelijke procedures. Het moet om nieuwe zaken gaan, en daarbij geldt dat Rechtshulp alleen financiële steun geeft in nieuwe gerechtelijke procedures aan leden van de vvl, het Netwerk Scenarioschrijvers, de fla of aangeslotenen van de Stichting lira die minimaal een jaar lid respectievelijk aangesloten zijn.

Rechtshulp ondersteunt in de regel geen geschillen waaraan al een advocaat werkt die niet behoort tot de kring van vaste advocaten die voor Rechtshulp werken. Rechtshulp heeft met haar eigen kring van advocaten financiële afspraken gemaakt die enige beheersing van de kosten mogelijk maken. Met andere advocaten bestaan die afspraken niet.

Rechtshulp ondersteunt geen gerechtelijke procedures die naar het oordeel van een terzake kundig advocaat geen of een uiterst geringe kans van slagen hebben. Ook zaken van een uiterst gering financieel belang worden niet gesteund, tenzij ze een groot principieel belang vertegenwoordigen.

Aanvragen om steun lopen voor aangeslotenen van lira via het lira-bureau. Voor een eerste advies wordt een samenvatting van het geschil gevraagd, tezamen met enige voor het geschil essentiële stukken, zoals een contract en correspondentie. Het bestuur van de Stichting Rechtshulp Auteurs komt één keer per maand bijeen.

KH