Internationale leenrecht conferentie Den Haag, 24-25 september 2015

Zo'n 80 deelnemers uit meer dan 30 landen woonden in september 2015 de 11e Internationale Public Lending Right (PLR) Conferentie bij in Den Haag. De conferentie stond open voor vertegenwoordigers van landen met gevestigde leenrechtstelsels, en voor landen waar auteursorganisaties campagne voeren voor de invoering van een leenrechtstelsel.

De conferentie werd georganiseerd door Stichting Leenrecht in het Mauritshuis te Den Haag en markeerde de 20e verjaardag van de PLR Conferentie, welke voor het eerst werd georganiseerd in 1995 toen slechts 14 landen een leenrechtstelsel hadden. In de afgelopen 20 jaar is dat aantal verdubbeld, voornamelijk in Europa, maar ook in Australië, Canada, Nieuw-Zeeland en Israël.

Het doel van het PLR-netwerk is om nauwere contacten tussen leenrechtstelsels over de hele wereld aan te moedigen, maar biedt ook een middel om de druk op te voeren voor de invoering van leenrechtstelsels in landen waar auteurs nog niet profiteren van de betalingen voor het uitlenen van hun boeken door openbare bibliotheken.

 

Goed nieuws

Eén van de goednieuws-berichten op de conferentie van 2015 was de lancering van een leenrechtstelsel in Malta. Ook in Polen heeft het parlement, na twee decennia van campagne voeren, leenrechtwetgeving aangenomen. Het nieuwe systeem zal naar verwachting in 2016 van de grond komen. En er zijn veelbelovende ontwikkelingen in Roemenië en Zwitserland, maar ook in Hong Kong wordt een baanbrekende campagne gevoerd om een leenrechtsysteem te vestigen. Dit zou het eerste leenrechtsysteem in Azië zijn.

 

Minder goed nieuws

Het nieuws uit andere landen was minder goed. In Spanje rust de verplichting tot het financieren van leenrechtvergoedingen bij de gemeenten, maar zij stellen zich terughoudend op. En in Portugal worden uitleningen door de openbare bibliotheek wettelijk vrijgesteld van betaling, ondanks dat de Europese rechter heeft bepaald dat dit illegaal is. In andere landen nemen leenrechtvergoedingen die afhankelijk zijn van financiering door de overheid af, door de bezuinigingen als gevolg van de wereldwijde economische crisis. Dit leidt tot vergoedingen voor auteurs van een ‘bespottelijk’ niveau.

 

E-boeken

De andere grote uitdaging voor de toekomst die op de conferentie werd besproken, was de sterke toename van uitleningen van e-boeken door openbare bibliotheken over de hele wereld. Landen met leenrechtsystemen die vallen onder Europese wetgeving, ontvangen slechts vergoedingen voor uitleningen van gedrukte boeken, aangezien e-lending buiten het wettelijke mandaat valt. Maar er ligt een zaak voor aan het Europese Hof van Justitie, die zich binnenkort zal uitspreken over de vraag of het leenrecht ook e-lending kan omvatten. Dirk Visser legde de zaak uit aan de in Den Haag aanwezige buitenlandse afgevaardigden.

Vanuit Canada werd tot slot aangekondigd dat het uitlenen van e-boeken daar in 2016 onder het leenrechtstelsel gaat vallen.

DV