Lira's jaarvergadering 2014

De jaarlijkse vergadering van stemgerechtigde aangeslotenen van Stichting Lira vond plaats op 7 juni 2014 in De Balie te Amsterdam. Net als ieder jaar werd het door Lira gevoerde en te voeren beleid uitvoerig toegelicht door het bestuur en kregen de aanwezige aangeslotenen ruimte om vragen te stellen en een oordeel te vellen. U kunt de notulen van het officiële gedeelte van de jaarvergadering nalezen op onze website .

Presentatie VvL

Na afloop werden diverse presentaties verzorgd. Janne Rijkers van de Vereniging van Letterkundigen (VvL) besprak de ontwikkelingen op het gebied van e-books. Diverse literaire uitgevers hebben plannen om streamingdiensten voor e-books te gaan aanbieden. Het verdienmodel is nog onbekend. De consument betaalt waarschijnlijk via een abonnement, maar welk aandeel de auteur daarvan krijgt, is onduidelijk. Aan de ene kant biedt streaming kansen om illegaal aanbod tegen te gaan, maar voor de VvL is het hoofdbelang een fatsoenlijke vergoeding voor de auteurs. De VvL zit regelmatig om tafel met de betrokken partijen.

Presentatie Leenrecht

Arjen Polman van Stichting Leenrecht nam het stokje over van Janne. Hij gaf een toelichting op de Leenrechtregeling. Het aantal uitleningen door bibliotheken is op zijn retour, van 145 miljoen boeken in 1999 naar 85 miljoen boeken in 2012. Dit betekent ook een dalende incasso. De afgelopen 6 jaar is die over de hele linie met maar liefst € 2,5 miljoen gedaald, mede door de bezuinigingen en de komst van commerciële en schoolbibliotheken.

E-books onder leenrecht?

Momenteel is de wettelijke leenrechtregeling niet van toepassing op e-books. Bibliotheken sluiten licenties met uitgeverijen om de uitlening van een e-book mogelijk te maken. Voor 5.000 titels is dat al gebeurd. De Vereniging Openbare Bibliotheken (VOB) wenst echter dat de uitlening van e-books onder de bestaande leenrechtregeling wordt gebracht en heeft daartoe een principiële rechtszaak aangespannen tegen Stichting Leenrecht. De zitting vond plaats op 27 mei 2014. De schrijvers (Lira), de illustratoren (Pictoright) en de uitgeverijen (NUV) zijn ‘tussengekomen’ in de procedure. Lira en Pictoright stellen zich op het standpunt dat e-books onder de leenrechtregeling zouden moeten vallen, omdat dit voor de auteurs een betere garantie biedt op een passende vergoeding per uitlening. Uitgevers houden de exploitatie van e-books liever in eigen beheer.

Genoemde procedure heeft prejudiciële vragen opgeleverd voor het Europese Hof van Justitie. Je zou kunnen zeggen dat daarmee een Europees besluit wordt afgedwongen.

Vraaggesprek

Na de presentaties vond er onder leiding van moderator Jasper Henderson een vraaggesprek plaats met auteurs Janny van der Molen, Jan Baeke en Willem Asman. Het panel was van mening dat digitalisering kansen biedt om boeken op nieuwe manieren te exploiteren. Aan de andere kant moet daar wel een eerlijke vergoeding voor de auteur tegenover staan, het is immers zijn broodwinning. Willem Asman sloot af met de conclusie van de dag: “Gelukkig hebben we Lira dat zich hard maakt voor de vergoedingen van auteurs en veel werk uit handen neemt”.