Aansluiting bij Lira

Schrijvers en vertalers kunnen zich bij de Stichting lira aansluiten via een zogenoemd aansluitingscontract. Via dat contract vertrouwen zij lira de exploitatie toe van op zijn minst een viertal auteursrechten die zij als individu in de praktijk niet zelf te gelde kunnen maken. Het is het soort rechten dat als het ware om collectieve uitoefening vraagt.

Daarbovenop biedt het aansluitingscontract aan de auteur de mogelijkheid om ook een aantal andere rechten en aanspraken aan lira ter exploitatie toe te vertrouwen. Samen met de vier eerder genoemde auteursrechten staan deze desgewenst bijkomende rechten en aanspraken vermeld op een aanhangsel dat bij het aansluitingscontract is gevoegd.

De minimaal aan lira toe te vertrouwen vier rechten en aanspraken zijn:

– de kabelrechten, ofwel het recht met betrekking tot de gelijktijdige doorgifte via de kabel van door radio of televisie uitgezonden literaire, literair-dramatische en muziek-dramatische werken van de schrijver

Hiermee wordt bedoeld dat de Stichting lira de eigendom verwerft van de zgn. kabelrechten en daarvoor, in onderhandeling tredend met de kabelexploitanten, een vergoeding bedingt voor schrijvers, vertalers en bewerkers wier geschreven bijdragen aan literaire, literair-dramatische, muziek-dramatische en audiovisuele werken door de publieke omroep in Nederland en in andere landen door de radio of de tv worden uitgezonden en via de kabel, gelijktijdig met de ether-uitzending, aan de luisteraars en kijkers worden doorgegeven.

– het recht radio- en/of televisie-uitzendingen van literaire, literair-dramatische en muziek-dramatische werken van de schrijver gelijktijdig in het openbaar te vertonen en/of ten gehore te brengen

Onder deze formulering valt een ander aspect van radio- en tv-uitzendingen van literaire en literair-dramatische werken: de gelijktijdige nieuwe openbaarmaking waarvan bijvoorbeeld sprake is wanneer er een radio- of tv-toestel staat opgesteld in ruimtes als café’s, wachtkamers, kantines, ziekenhuizen, bejaardenoorden en gevangenissen. Met deze rechten in de hand incasseert lira daarvoor collectief een vergoeding die na toevoeging aan de voor verdeling beschikbare kabelrechtgelden individueel wordt verdeeld.

– het recht vastleggingen van literaire, literair-dramatische en muziek-dramatische werken van de schrijver of vertaler door middel van het mechanisch reproduceren vervolgens in het openbaar ten gehore te brengen en/of te vertonen anders dan door middel van radio- en/of televisie-uitzendingen

Bij dit recht moet men denken aan vastleggingen op beeld- en geluidsdragers (videobanden, dvd’s, geluidscassettes etcetera) van werken die bijvoorbeeld door radio en tv uitgezonden zijn, opgenomen zijn en die vervolgens opnieuw openbaar gemaakt zouden worden.

– de thuiskopievergoeding, ofwel het recht op een vergoeding ontleend aan de wettelijke heffingen op geluids- en/of beelddragers, als bedoeld in artikel 16b e.v. van de Auteurswet 1912.

Hiermee is bedoeld de wettelijke heffing op beeld- en geluidsdragers die op aanwijzing van de minister van Justitie wordt geïncasseerd door de Stichting Thuiskopie en die beoogt enige compensatie te bieden voor het verlies dat auteursrechthebbenden en producenten lijden door het wettelijk toegestane gratis kopiëren, bijvoorbeeld van radio-en tv-uitzendingen, voor eigen oefening, studie of gebruik in de privé-sfeer. Naast componisten en tekstdichters van muziekwerken worden ook schrijvers en vertalers benadeeld door deze grootmoedige geste van de wetgever. 

Aansluiting bij lira vindt plaats via het tekenen van een aansluitingscontract dat bij het lira-bureau aan te vragen valt. Aan de aansluiting bij lira zijn geen kosten verbonden.

KH